محمد ریاحی - استاد دانشکده مکانیک، دانشگاه علم و صنعت ایران
علیرضا احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک، دانشگاه علم و صنعت ایران

آزمونهای غیرمخرب برای سالیان متمادی در شناسایی عیوب و آسیبها در انواع سازه های هوافضایی، با وجود برخی کاستیها و نواقص، دارای کارایی قابل قبولی بوده اند. با افزایش استفاده از مواد کامپوزیتی، در ساخت بخشهای اصلی انواع هواپیماها و سازه های فضایی نظیر بدنه و بال، نیاز به استفا ده از روشهای نوین تشخیص عیوب و همچنین ارتقای روشهای قبلی امری ضروری به نظر می رسد.بر این اساس، شاهد پیدایش روشهای نوین و متنوعی برای ارتقای کارایی در حوزه شناسایی و کشف عیوب سازه ای در سازه های هوافضایی مبتنی بر آزمونهای غیر مخرب هستیم.در سالهای اخیر تحقیقات بسیاری در خصوص مقایسه کارایی این روشها و در نهایت ارتقای کیفی تشخیص عیوب سازه ای انجام شده و تحقیقات یشرفته تری همچنان در حال انجام است. در این مقاله به معرفی و مطالعه مقایسه ای برخی از این تحقیقات با تمرکز بر سه آزمون امواج فراصوتی، گرمانگاری و برش نگاری پرداخته شده است.در مقایسه این روشها، دو موضوع اصلی یعنی، میزان توانایی تشخیص عیوب و کیفیت تخمین ابعاد آسیب سازه ای، مورد بررسی قرار گرفته اند. هر یک از این روشها، دارای نقاط قوت و محدودیتهای خاص خود هستندکه کاربرد آنها را برای شرایط و موقعیتهای مختلف، متمایز می سازد. گزارشهای بسیاری در خصوص وقوع حوادث مختلف در حوزه صنایع هوافضا منتشر شده اند که دلیل اصلی آن، عدم کفایت آزمون غیرمخرب انتخاب شده، به دلیل محدودیتها و نقاط ضعف ذاتی آن روش، در شناسایی عیب و آسیب در سازه بوده است.اتخاذ تصمیم درست برای گزینش بهترین روش، خود اقدامی حرفه ای بوده که نیازمند دانش و مهارت کافی برای تسلط بر نحوه عملکرد و ویژگیهای هر یک از این روشها در حوزه آزمونهای غیر مخرب می باشد.

آزمون های غیر مخرب، برش نگاری، گرمانگاری، امواج فراصوتی، سازه های کامپوزیتی، سازه های هوافضایی.