حمید روستائی صدرآبادی - استادیار، ، گروه فقه و حقوق، دانشگاه میبد ، میبد، ایران.
عباس کلانتری خلیل آباد - استادیار، گروه فقه و حقوق، دانشگاه میبد، میبد، ایران.
فائزه آگاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فقه و حقوق جزا، دانشگاه میبد، میبد، ایران.

یکی از مجازات هایی که در شرع مقدس اسلام و به تبع آن، در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و ازجانب مقنن، بیانشدهاست، کیفر دیه میباشد که ماهیت این مجازات مورد اختلاف است. بدین سخن که، برخی از حقوق دانان قائل به کیفر بودن دیه نبوده و آن راصرفا جبران خسارت و واج جنبه مسئولیت مدنی می پندارند و یا این که، آن را واجد ماهیتی دوگانه(که دربردانده مسئولیت کیفری در مواردی که جانی مسئول پرداخت آن میگردد و واجد مسئولیت مدنی در مواردی که شخصی غیر از وی عهده دار پرداخت آن میشود) قلمداد مینمایند. باورمندان به سه اعتقاد پیشین اعم از مسئولیت مدنی بودن دیه و ماهیت دوگانه دیه ، از ادله بسیاری بهره بردهاند که چندان مستحکم به نظر نمیرسد و درمقابل ایشان میتوان به دلایل معتبری تمسک جست که دیه را واجد وصف جزایی(کیفر بودن آن) مینماید. نگارنده در جستار پیشرو، تمامی ادله حقوقدانان مذکور را مورد بررسی قرار داده و از این رهگذر، بر ماهیت دیه واقف خواهدآمد.

دیه، مسئولیت کیفری، مسئولیت مدنی، ماهیت دوگانه، ادله