علی حبیبی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی
مصطفی حاج محسنی - کارشناس ارشد مدیریت آموزشی
مصطفی خیرآبادی - کارشناس علوم تربیتی
نفیسه زاهدی اول - کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی

هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی سوم ابتدایی (تالیف 1397) و میزان انطباق آن با مولفه های آموزش شهروندی است. روش پژوهش تحلیل محتوا از نوع توصیفی است و فرمت های تحلیل محتوا مورد تایید سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش کتاب مطالعات اجتماعی پایه سوم دوره ابتدایی بوده و نمونه آماری نیز کل جامعه در نظر گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی استفاده شده است. در این پژوهش محتوای کتاب مذکور در راستای سه سوال اصلی پژوهش انجام شده و و 24 مولفه مفهومی مرتبط با مفاهیم آموزش شهروندی بررسی شده است. نتایج حاصل از بررسی نشان می دهد که در کتاب مطالعات اجتماعی پایه ی سوم ابتدایی بیشترین توجه به مولفه ی تقویت و ترویج عواطف انسانی و سجایای اخلاقی و اخلاق نیکو و پسندیده با 12 فراوانی بیشترین میزان توجه را اداشته و مولفه های نزاکت و تعامل سازنده بر جلوگیری از مجادلات و مشارکت در تصمیم گیری ها و اظهار نظر در مدرسه و کلاس با افراوانی کمترین رتبه را داشته است و با وجود اشاره های مستقیم و غیر مستقیم به برخی از مولفه ها، به مولفه های تمایل و علاقه مندی به برقراری ارتباط با افراد دارای فرهنگ و تمدن مختلف، قدرت حل اختلاف در بین همسالان و همکلاسی ها، رعایت امانتداری در نقل قول و دقت در صحت صحبت ها و شنیده ها و اجتناب از غیبت ، تهمت و افترا، علاقه مندی به یادگیری زبان خارجی برای برقراری ارتباط با توریست های خارجی، علاقه مند به برقراری دوستی با مسافران و توریست های خارجی، احساس خرسندی از دیدن مسافران و توریست های خارجی و درک اهمیت رفتار و برخورد متناسب و دقیق با مسافران و مهمانان داخلی و خارجی اشاره نشده است.

آموزش شهروندی، مطالعات اجتماعی، تحلیل محتوا