الهام السادات شکوهی - دانشآموخته کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی دانشگاه تهران
الناز نامداری قرقانی - دانشآموخته کارشناسی ارشد مهندسی آبخیزداری دانشگاه تهران

آب مجازی و تجارت آن از رویکردهای نوین است که در سالهای اخیر در راستای کمک به مدیریت منابع آب کشور مطرح شده است. رویکرد آب مجازی در واقع به این موضوع میپردازد که به ازای کالاهای تولیدشده یا مصرف شده چقدر آب مصرف شده است. کشورهایی با منابع آبی کم با واردات محصولات آببر، منابع آب خود را ذخیره و در سایر سایر بخشها مصرف میکنند. با این حال لازم است که به اثر آن بر بحران آب بیشتر توجه شود. در کشور ما با توجه به مقدار، شدت و پراکنش بارشها احتمالا0 کشت پاییزه از قبیل کشت گندم و جو به سبب برخورداری بیشتر از نزولات کشتهای مناسب تری هستند و کشتهای تابستانه در اغلب مناطق نیاز آبیاری بالایی دارند و در صورت ضرورت تولید، بایستی با بهره گیری از سرمایه و تکنولوژی در جهت افزایش راندمان آبیاری و کاهش تعداد دفعات و مقدار آب آبیاری تلاش شود. از دیگر سو، اصلاح شیوه های تولید و آبیاری محصولات از قبیل افزایش کشت گلخانهای محصولات آببر (صیفیجات، گوجه فرنگی و سبزی) از مقدار آب آبیاری میکاهد. در یک نگاه کلی، با بهبود شیوه تولیدات کشاورزی، بهبود راندمان آبیاری و ارتقاء سطح بهره وری در مصرف آب میتوان تا حدی مشکل کمبود منابع آبی مناطق کشور را حل نمود. با تغییر الگوی مصرفی، میتوان مردم را به سمتی سوق داد که از محصولاتی با آب مجازی کمتر استفاده کنند و یا محصولات آببر از مناطقی با مقدار منابع آب بالا وارد شود. همچنین با تغییر الگوهای کشت میتوان به حفظ محیط زیست، توسعه پایدار کشاورزی، خودکفایی و حفظ امنیت غذایی دست یافت.

آب مجازی، مدیریت منابع آب، کشت گلخانه ای، بهره وری در مصرف آب