تاثیر دور آبیاری و اسیدهیومیک بر خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی آویشن (Thymus vulgaris L.)

به منظور بررسی اثر دور آبیاری و کاربرد اسیدهیومیک بر برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی آویشن (Thymus vulgaris L.) آزمایشی به صورت کرت­های خردشده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه غیرانتفاعی بهاران گرگان در سال زراعی 96-1395 به اجرادرآمد. تیمارهای آزمایش در چهار سطح دور آبیاری (شامل سه، شش و نه روز یکبار و هر روز آبیاری به عنوان شاهد) و سه سطح محلول دهی اسیدهیومیک (شامل 300، 150 و صفر میلی گرم در لیتر)، لحاظ گردید. نتایج نشان داد افزایش میزان دور آبیاری سبب افزایش معنی دار در ترکیبات فنلی، فعالیت آنتی اکسیدانی، پرولین و قند های محلول گردید. اثر فاصله آبیاری در بیشترین سطح (نه روز یکبار)، منجربه افزایش به ترتیب 07/1، 016/0، 53/14، 87/1 و 72/3 درصدی پرولین، ترکیبات فنلی، فعالیت آنتی اکسیدانی و قند های محلول گردید. همچنین بالاترین میزان اسانس با 15 درصد اختلاف نسبت به شاهد از سطح سوم دور آبیاری (شش روز یکبار) مشاهده شد. از طرفی افزایش فاصله دور آبیاری سبب کاهش معنی دار ارتفاع بوته، وزن تازه و خشک گیاه گردید. کاربرد اسیدهیومیک نیز بر تمامی صفات مورد بررسی اثر معنی­داری داشت. همچنین اثر متقابل دور آبیاری و کاربرد اسیدهیومیک روی تمام صفات به جز ترکیبات فنلی اثر معنی دار داشت به طوری که فعالیت آنتی اکسیدانی و درصد تیمول در شرایط محلول پاشی با 150 میلی­گرم در لیتر اسیدهیومیک و آبیاری نه روز یکباربه بیشترین حد رسیدند. در همین راستا حداکثر درصد اسانس در سطح سوم آبیاری (شش روز یکبار) با کاربرد 300 میلی گرم در لیتر اسیدهیومیک به دست آمد و پرولین گیاه نیز در شرایط آبیاری نه روز یکبار و 300 میلی گرم در لیتر اسیدهیومیک بیشترین مقدار را نشان داد. به طورکلی نتایج این آزمایش، کاربرد 300 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک را در فاصله آبیاری نه روز یک بار به عنوان بهترین تیمار از لحاظ صرفه اقتصادی معرفی می کند، زیرا با مصرف کمتر آب همراه با کاربرد اسیدهیومیک، می توان در این گیاه به همان میزان عملکرد که در سطوح بالاتر مصرف آب دارند، دست یافت.  

Keywords:

اسانس , پرولین , ترکیبات فنلی , تیمول , فعالیت آنتی اکسیدانی