ابراهیم غلامعلی پور علمداری - استادیار، گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس
مارال ایری - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران
جواد بیات کوهسار - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران
زینب اورسجی - گروه تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبدکاووس، گنبدکاووس، ایران

آزمایشی با هدف تجزیه برخی از ترکیبات اولیه و ثانویه در اندام های مختلف کاهوی وحشی (Lactuca serriola L.) در مرحله فنولوژیکی رویشی انجام شد. پس از جمع آوری اندام های هوایی کاهوی وحشی از سطح مزارع روستای وامنان از توابع شهرستان آزاد شهر، اندام های محتلف نظیر ریشه، ساقه و برگ به تفکیک از یکدیگر جدا، خشک و پودر گردید. هم چنین مخلوطی از اندام ها به عنوان تیمار دیگر برای مقایسه با سایر اندام ها در نظر گرفته شد. سپس اندام های مختلف کاهوی وحشی و مخلوطی از آن ها از لحاظ برخی از ترکیبات اولیه نظیر میزان ماده آلی، خاکستر خام، پروتئین، آمینو اسید پرولین، نشاسته، قندهای محلول به علاوه از لحاظ شاخص پایداری غشای سلولی و ترکیبات ثانویه فنل کل و آنتوسیانین نیز مورد تجزیه کمی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اندام های مختلف  کاهوی وحشی از مقادیر مختلف متابولیت های اولیه و ثانویه و به علاوه شاخص پایداری غشای سلولی برخوردار بودند. براساس نتایج، اندام برگ کاهوی وحشی به ترتیب از بیشترین و کمترین میزان ماده آلی و خاکستر خام برخوردار بود. هم چنین بیشترین میزان ترکیبات پروتئین، نشاسته و اسمولیت های سازگار کننده قندهای محلول و پرولین مربوط به اندام برگ بود. بیشترین میزان فنل کل و آنتوسیانین به اندام برگ اختصاص داشت که همبستگی مثبت و معنی داری را با شاخص پایداری غشای سلولی نشان دادند. با توجه به زیست توده بالای کاهوی وحشی، پیشنهاد به تجزیه سایر ترکیبات شیمیایی موجود در آن می باشد. جهت استفاده از ترکیبات آن ها برای تهیه علف کش های زیستی نیاز به آزمایشات تکمیلی می باشد.

آنتوسیانین, اسمولیت های سازگارکننده, پروتئین, شاخص پایداری غشاء, فنل کل, گیاه هرز