اثر دما و رطوبت بر نوسانات جمعیت زنجرک مو، Arboridia kermanshah (Hemiptera:Cicadellidae)، درباغ انگور شهرستان کرمانشاه

انگور از مهمترین محصولات باغی ایران است که دارای اهمیت اقتصادی است. یکی از مهمترین آفات آن زنجرکها هستند که از نظر اندازه بسیار کوچک بوده و در اغلب نقاط دنیا پراکندهاند. این حشرات با تغذیه از سطح زیرین برگهای انگور و انتقال ویروسهای گیاهی باعث خسارت اقتصادی میشوند. زنجرک مو، Arboridia kermanshah Dlabola،گونه مهم زنجرک در باغات انگور ایران است. حشرات کامل و پوره های این زنجرک با سوراخ کردن بافت برگ و مکیدن شیره پرورده خسارت وارد میکنند. اولین علایم خسارت به صورت نقاط سفید رنگ پراکنده در سطح بالایی برگ است. در آلودگی شدید و تغذیه مداوم، برگها به سمت مرکز خشک شده سپس زودتر از موعد ریزش میکنند. در این پژوهش اثر دما و رطوبت نسبی بر نوسانات جمعیت زنجرک مو، A. kermanshah، مورد بررسی قرار گرفت. جهت تخمین جمعیت پوره ها و تخمهای زنجرک مو، برگهای انگور به عنوان واحد نمونه برداری انتخاب شد. نمونه برداری ها به طور منظم و هفتگی طی دو فصل زراعی در سالهای 1396 و 1397 از یک باغ انگور در حومه شهر کرمانشاه صورت گرفت. برای محاسبه متوسط دما و رطوبت روزانه از داده های نزدیکترین ایستگاه هواشناسی استفاده شد. میانگین تراکم جمعیت مراحل مختلف با استفاده از نرم افزارOffice Excel 2013 به دست آمد و نمودارهای مربوط به جمعیت رسم گردید. همبستگی بین میانگین دما و یا رطوبت نسبی روزانه در هر تاریخ نمونه برداری و میانگین جمعیت مراحل مختلف زنجرک مو، A. kermanshah، بهوسیله نرم افزارMinitab 16 بررسی شد. نتایج حاصل از همبستگی بین دمای متوسط روزانه یا میانگین رطوبت نسبی در هر تاریخ نمونه برداری و میانگین مراحل مختلف جمع آوری شده آفت در سال1397 نشان داد که رابطه مثبت معنیداری بین تغییرات دما و نوسانات جمعیت تخم، سن پنج، مجموع مراحل نابالغ و حشره کامل وجود داشت. اما چنین رابطه معنیداری در رابطه با سایر سنین وجود نداشت. همچنین میانگین رطوبت نسبی روزانه، رابطه منفی معنی داری با نوسانات جمعیت مراحل تخم، سنین یک، دو، سه، مجموع مراحل نابالغ و حشره کامل داشت. اما این رابطه معنیدار در مورد سنین چهار و پنج دیده نشد. نتایج حاصل از همبستگی بین دمای متوسط روزانه یا میانگین رطوبت نسبی در هر تاریخ نمونه برداری و میانگین مراحل مختلف جمع آوری شده آفت درسال 1396نشان داد که رابطه مثبت معنیداری بین تغییرات دما و نوسانات جمعیت تخم، سنین یک، چهار، پنج، مجموع مراحل نابالغ و حشره کامل وجود دارد اما چنین رابطه معنیداری در مورد سنین دو و سه دیده نشد. همچنین رطوبت نسبی فقط رابطه مثبت معنی داری با نوسانات جمعیت سن پنج داشت و با سایر مراحل رابطه معنیداری نداشت. درک اثر دما و رطوبت بر نوسانات جمعیت میتواند در پیش بینی جمعیت آفت و برنامه ریزی برای مدیریت آن موثر و مفید باشد.

Keywords:

زنجرک مو , همبستگی , تغییراتجمعیت , تغییرات آب وهوایی , نمونه برداری