نعمت اله جولا - دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی دانشگاه علامه طباطبائی
زهره دهدشتی شاهرخ - دانشیار گروه مدیریت بازرگانی دانشگاه علامه طباطبائی

امروزه در این بازارهای متلاطم و بی ثبات، داشتن هر چه بیشتر اطلاعات و قابلیت های بهینه و اثربخش از ضروریات اساسی برای مدیران بازاریابی است. یکی از این قابلیت ها، داشتن هوش یا هوشمندی بازار است. از نگاه کاتلر هوش بازاریابی اطلاعاتی روزانه در مورد تغییرات در محیط بازاریابی است که مدیران را در آماده سازی و تطبیق برنامه های بازاریابی کمک می کند و یا به عبارت دیگر، تجزیه و تحلیل اطلاعات در مورد بازار شرکت و ایجاد بصیرت درباره مشتریان است. شرکت هایی قادر به ایجاد و استفاده از چنین هوشی هستند که بستر مناسب را برای آن فراهم کنند. گرایش بازار، قابلیت های بازاریابی و داشتن ظرفیت های جذاب زمینه ساز ایجاد چنین بستری هستند. بطور کلی گرایش بازار فرایند ایجاد و انتشار هوش بازار برای ایجاد و ارائه ی ارزش بهتر به مشتری است. گرایش بازار شامل گرایش مشتری، گرایش رقیب و هماهنگی بین وظیفه ای (عملکردی) است. از دریچه ی نگاه دیدگاه قابلیت پویا، قابلیت های بازاریابی و هوشمندی بازار، با تکمیل یکدیگر، به عملکرد برتر شرکت منجر می شوند. گرایش بازار هوشمندی بازار مورد نیاز را به درون روش ها و مکانیزه های قابلیت بازاریابی می آورد، در حالیکه قابلیت بازاریابی ابزارهایی را برای استقرار تصمیمات مشتری محور اخذ شده بعد از جمع آوری هوش در فرایند گرایش بازار، می دهد. ظرفیت جذاب یک مجموعه از فرایندهای روتین و استراتژیک سازمانی است که شرکت ها را در کسب، جذب، تبدیل و بکارگیری دانش یاری داده تا مزیت رقابتی پایدار بدست آورند. بطور چشمگیری شرکت ها با ظرفیت جذاب هوش مشتری و رقیب، می توانند از فرصت های پیش آمده برای کاربرد دانش فن آوری در خلق محصولات جدید، بهبود کیفیت یا توسعه فرایند نوآوری استفاده کرده و از آنها بهره اقتصادی ببرند. بنابراین شرکت هایی که بیشترین هوشیاری را برای یادگیری مستقیم حرکات رقبا دارند و شدیدترین تلاش ها را در جستجو برای روش های موثر و کارای خدمت رسانی به مشتریان شان دارند، در بازار رقابتی تر خواهند بود.

هوش بازار، گرایش بازار، قابلیت بازاریابی، ظرفیت جذاب