امین حاجیان نژاد - استادیار گروه حسابداری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
امیرحسین صلواتی - کارشناس ارشد حسابداری، موسسه آموزش عالی راغب اصفهانی، اصفهان، ایران

با توجه به اهمیت ریسک و بازده در اتخاذ تصمیم گیری برای سرمایه گذاران، مطالعات زیادی انجام شده است تا سرمایه گذاران بتوانند با استفاده از ابزارهای مناسب، بهترین تصمیمات را بگیرند. دراین پژوهش عامل های بتا، اندازه، ارزش دفتری به بازار به عنوان متغیرهای مستقل انتخاب شده و رابطه آن ها با بازده مازاد آتی بررسی گردیده است. همچنین رابطه متقابل اندازه و مومنتوم نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در پژوهش های گذشته برای گردآوری داده ها و تحلیل عوامل مذکور از روش های بکار گرفته شده در مدل های عاملی مرسوم نظیر فاما و فرنچ((1993 و کارهارت (1994) استفاده شده است ولی در پژوهش جاری، تاکید بر ویژگی های انفرادی شرکتها قرار گرفت و مدل های مذکور با شیوه ای متفاوت مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور اطلاعات مربوط به 131 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 10 ساله 1387 الی 1396 و با تناوب ماهانه جمع آوری گردید. همچنین بازده های دوره های گذشته با تناوب ماهانه، سه ماهه و یک ساله به مدل ها ا ضافه گردید و برآورد آماری رگر سیون مقطعی با رویکرد فاما و مکبث (1973) با استفاده از نرم افزارهای Stata14 و Eviews 10 انجام شد. نتایج نشان داد از میان سه عامل مرسوم در تخمین بازدهی یعنی بتا، اندازه و ازرش دفتری به بازار، تنها عامل بتا بر بازده بدون ریسک از نظر آماری معنادار دارای تاثیرمنفی بوده است و دو عامل دیگر هرچند ضریب منفی تاثیرگذاری داشته اند ولی از نظر آماری معنادار نبوده اند. در دوره مذکور اثر مومنتوم با دوره های تناوب مختلف بر بازده بدون ریسک متفاوت بوده ا ست به طوری که در دوره های یک ماه گذ شته، دارای تاثیر مستقیم و معنادار و در دوره های یک تا دوسال قبل دارای تاثیر معکوس بوده است. و همچنین با توجه به تغییرات ضرایب اندازه، پیش و پس از ورود داده های مربوط به مومنتوم، تغییر قیمت گذاری اندازه بر روی بازده تایید گردید.

مومنتوم، اندازه، ارزش دفتری به بازار، ریسک سیستماتیک