حمیدرضا فرتوک زاده - دانشیار، دانشگاه مالک اشتر
میثم رجبی نهوجی - پژوهشگر، دانشگاه مالک اشتر
سونا بایرامزاده - دانشجوی دکتری، دانشگاه شهید بهشتی

     از آنجا که صندوق­ های بازنشستگی از جمله نهادهای مهم و تاثیرگذار بر شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه به­شمار می­ روند، مطالعه و بررسی دقیق مسائل پیش­ روی آنها اجتناب ناپذیر به­ نظر می رسد. فزونی بیش از اندازه مصارف بر منابع که امروزه صندوق بازنشستگی کشوری با آن روبه ­روست، چالشی بزرگ به ­شمار می­ آید که به ­منظور ارائه راهکارهای مناسب، نیازمند شناخت دقیق شرایط و عوامل تاثیرگذار بر وضعیت آن هستیم. در پژوهش حاضر ابتدا تلاش شد تا عوامل کلیدی تاثیرگذار بر وضعیت صندوق بازنشستگی شناسایی شود و سپس با­استفاده از مدل­سازی دینامیکی در قالب روش تحلیل پویایی های سیستم، بحران فزونی مصارف بر منابع صندوق بازنشستگی در ابعاد کلان و استراتژیک مدل شده و با­استفاده از شبیه­سازی رفتاری، مورد تجزیه ­و­تحلیل قرار گرفته است. نتیجه، مدلی است که بحران فزونی مصارف بر منابع صندوق بازنشستگی را توصیف کرده و با­استفاده از شبیه­ سازی، رفتار آن را در افق زمانی 20 سال آینده پیش­بینی می ­کند. با آزمون راهکارهای مختلف در محیط شبیه­ سازی، سیاست­ های پیشنهادی برای برو ن ­رفت از وضعیت فعلی ارائه شده­ است که عبارت ­اند از: سیاست­ های مرتبط با قوانین بازنشستگی و جمعیت، سیاست سرمایه­ گذاری، سیاست ورود صندوق به بازار غیر دولتی، سیاست سرویس مشترک رفاهی و سیاست تغییر سازوکار فعلی صندوق. نتایج شبیه سازی نشان می ­دهد سیاست­ های سرمایه­ گذاری و تغییر ساز و کار فعلی صندوق نسبت به سایر سیاست­ ها موثرتر است و در بلند­مدت نیز تغییر سازوکار فعلی صندوق کارگشا خواهد بود.

تامین اجتماعی, بازنشستگی, تحلیل پویایی های سیستم, سیاست گزاری, شبیه سازی