محمود اشعاری - عضو هیئت علمی دانشگاه علم و هنر یزد، شهر یزد، استان یزد
محبوبه گرگیان بروجنی - دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی پارچه و لباس دانشگاه علم و هنر، شهر یزد، استان یزد

مثنوی معنوی یکی از شاهکارهای ادبیات فارسی است که مولانا جلال الدین محمد بلخی آن را به نظم کشیده است. یکی از عناصری که باعث افزایش زیبایی و جذابیت اشعار این اثر نفیس گشته، استفاده از واژگان مرتبط با پوشاک است، که استفاده از این واژگان در لابلای ابیات مثنوی دارای دلالت معین و اغراض خاصی است. پوشاک بخشی از مظاهر فرهنگی یک کشور را تشکیل می دهد و بدون شک نقش مهم و برجسته ای در پاسداری از هویت اجتماعی و فرهنگی آن ها و دوام بخشیدن بدان در طول زندگی تاریخی نسل ها ایفا می کند. یکی از راه های تبیین و تشریح جایگاه پوشاک و لباس در فرهنگ ما بررسی بازتاب و انعکاس این موضوع در تاریخ و ادبیات ایران است. بنابراین ادبیات و لباس، به عنوان گذشته، حال و آینده این فرهنگ می تواند در زمینه جمع آوری مستندات تاریخی لباس و پوشاک در ایران و ایجاد ذهنیت هایی برای طراحان و سازندگان کارساز و راهگشا باشد. این پژوهش با رویکردی توصیفی تحلیلی با استفاده از مستندات کتابخانه ای تهیه شده است، و به طور کلی هدف از انجام این پژوهش شناسایی عمق و تنوع الفاظ و معانی واژگان و اصطلاحات لباس و پوشاک در مثنوی معنوی و شناسایی اهمیت پوشاک در مثنوی معنوی می باشد. و لذا بعد از مقدمه ای کوتاه به ارائه ی دو یافته مهم یا دو محور اصلی این ادبیات، یعنی استفاده ابزاری شاعر از موضوع لباس برای بیان مقصود خود و دیگری طرح ماهیت و موجودیت واقعی لباس را مطرح و با مبحثی از قبیل انواع پوشاک، تنوع و تعدد الفاظ و اصطلاحات مربوط به بیان جنس و رنگ لباس در این اثر بررسی و سپس به نتیجه گیری می انجامد.

مثنوی معنوی، ادبیات فارسی، فرهنگ پوششی، پوشاک