سیمین گلکاری - دانشجوی کارشناسی ارشد بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان
شهرام پورسیدی - دانشیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان
علی کاظمی پور - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید باهنر کرمان
مهدی منصوری - استادیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان

بادرنجبویه (Melissa officinalis L) گیاهی دارویی از خانواده نعناع است که در بعضی از نقاط ایران کشت می شود و یکی از مهم ترین منابع تولید متابولیت ضد سرطانی و ضد میکروبی رزمارینیک اسید می باشد. این پژوهش با هدف بررسی بیان ژن هیدروکسی فنیل پیروات رودکتاز (HPPR) مسیر بیوسنتز این متابولیت توسط الیسیتورها انجام شد. در این تحقیق تاثیر نانوذرات اکسید آهن مغناطیسی با غلظت های 5 و 10 میلی گرم بر لیتر و محلول آبی نمک کلرید آهن (FeCl3.2O6H) حاوی 5 و 10 میلی گرم بر لیتر آهن خالص بر تغییر بیان ژن هیدروکسی فنیل پیروات ردوکتاز با استفاده از روش Real time P مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش به صورت محلول پاشی بر روی گیاهان رشد یافته در محیط کشت هیدروپونیک انجام شد. نتایج نشان داد بیان ژن هیدروکسی فنیل پیروات ردوکتاز در گیاهان تیمار شده با غلظت های مختلف کلرید آهن و نانوذرات اکسید آهن مغناطیسی به طور معنی داری نسبت به شاهد افزایش یافت. بیشترین میزان بیان این ژن تحت تاثیر نانذرات اکسید آهن مغناطیسی در غلظت 10 میلی گرم بر لیتر (14.721 برابر نسبت به شاهد) مشاهده شد. براساس نتایج این پژوهش کاربرد آهن به صورت نانوذرات نسبت به کلرید آهن تاثیر بیشتری بر افزایش بیان ژن هیدروکسی فنیل پیروت ردوکتاز داشت. به نظر می رسد که این ذرات بدلیل اندازه کوچکی که دارند به سرعت وارد سلول شده و می توانند باعث تحریک بیان ژن در سلول های گیاهی و در نتیجه افزایش متابولیت های ثانویه شوند.

رزمارینیک اسید، نانوذرات اکسید آهن مغناطیسی، کلرید آهن، بادرنجبویه، هیدروکسی فنیل پیروات ردوکتاز