زهرا خبری - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست، مدیر عامل مهندسین مشاور پژوهندگان آرمان سبز
فاطمه صادقیان - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست، دانشگاه یزد

امروزه با توجه به افزایش جمعیت و نیاز روز افزون بشر به منابع پاک، آلودگی هوا بیش از پیش مورد توجه قرار گرفتهاست. یکی از ابزارهای مورد استفاده جهت پیش بینی و کنترل آلودگی هوا تکنیکهای زمین آمار از جمله کریجینگاست. مدلهای مختلفی جهت مدیریت آلاینده ها وجود دارد که جهت نتیجه گیری بهتر قبل از هر چیز باید نرمالبودن و چگونگی روند داده ها مشخص شود. گاهی در داده های مورد مطالعه روند وجود دارد، که جهت نزدیکتر شدننتایج حاصل از مدل به واقعیت باید روند را حذف کرد. هدف از این مقاله کاربرد روند زدایی در بررسی اثر پارامترهایهواشناسی روی کیفیت هوا است. در این بررسی داده های مربوط به غلظت آلاینده های هوا (ذرات معلق ومونواکسید کربن) مربوط به 14 ایستگاه شهر تهران در سال 2011 ملاک محاسبه قرار گرفت. داده ها بعد از تبدیل بهفایل های اطلاعاتی و انتقال به GIS با استفاده از مدل کریجینگ معمولی مورد تحلیل قرار گرفت. بعد از بررسی،روند شرقی غربی در داده ها تشخیص داده شد و با توجه به اینکه باد غالب در تهران غربی است روند با چند جمله ای -درجه دوم حذف شد. نتایج حاکی از آن بود که با حذف روند جذر میانگین مربعات خطا به مقدار 7/1 و میانگینخطای پیش بینی شده 11 / 1 کاهش یافت. در نتیجه می توان بیان داشت یکی از روش های پیش رفته جهت تحلیلفضایی و توزیع منطقه ای داده های مکانی کریجینگ است که یکی از مزیت های مهم آن قابلیت تشخیص روند درداده ها است. حذف روند باعث افزایش دقت مدل و کاهش خطا و نتایج واقعی تر می شود.

درونیابی، کریجینگ، روندزدایی، زمین آمار، آلودگی هوا