زینب گل چهره رحیمی - دانشجوی دکترا روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد
زهرا طبیبی - دانشیار گروه روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد.
علی مشهدی - دانشیارگروه روانشناسی، دانشگاه فردوسی مشهد

اتیسم با نشانه مهم کمبود در تعاملات اجتماعی و ارتباطی شناخته می شود. نظریه ذهن که شناخت اجتماعی نیز خوانده می شود، در قلب مهارت های اجتماعی و ارتباطی قرار دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش و درمان نظریه ذهن بر افزایش نظریه ذهن و مهارت های اجتماعی کودکان مبتلا اتیسم انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان اتیسم 8 تا 13 سال شهر تهران می شد. از این جامعه با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس 16 کودک انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل اختصاص یافتند. گروه آزمایش به مدت 2 ماه تحت آموزش و درمان با بسته آموزشی نظریه ذهن بود. شرکت کنندگان در مرحله پیش آزمون و پس آزمون به پرسشنامه 38 سئوالی استیرمن و فهرست ارزشیابی اتیسم پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از کوواریانس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد 86/9 درصد از واریانس نظریه ذهن ناشی از مداخله آموزش و درمان نظریه ذهن بود. در مورد متغیر مهارت های اجتماعی تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایش و کنترل وجود نداشت. براساس یافته های پژوهش میتوان نتیجه گرفت آموزش مولفه های نظریه ذهن برارتقای نظریه ذهن کودکان مبتلا به اتیسم موثر است.

اتیسم، نظریه ذهن، مهارت های اجتماعی، بسته آموزشی-درمانی نظریه ذهن.