شهربانو عالی - استادیارگروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

زمینه مساله: افزایش شیوع اختلال طیف اتیسم در سال های اخیر نگران کننده می باشد. از این رو جستجو و طراحی رویکردهای جدید درمانی امری ضروری است. هدف: با توجه به ارتباط دوسویه بین سلامت روانی کودک و خانواده، براساس رویکرد DIR ، درمانی خانواده محور طراحی شده و مورد سنجش قرار گرفته است. لذا هدف اصلی این مطالعه، مروری بر وضعیت سلامت روان خانواده های دارای کودک اتیسم، درمان DIR و درمان خانواده محور مبتنی بر این رویکرد می باشد. روش: این پژوهش یک مطالعه مروری است و اطلاعات با مطالعه مقالات، کتاب ها و رساله های مرتبط با این موضوع جمع آوری شده است. یافته ها: خانواده های دارای کودک اتیسم در حیطه های مختلف سلامت روان دشواری هایی را تجربه می کنند. در خصوص درمان ها نیز تاکنون پژوهش ها اثر بخشی بازی درمانی DIR را در بهبود این کودکان تایید نموده اند. همچنین بر اساس پژوهش های موجود درمان های خانواده محور با هدف توانمندسازی و فعال نمودن خانواده ها موجب افزایش اثربخشی درمان ها می شوند. همسو با این یافته درمان خانواده محور DIR توسط عالی و همکاران 1393 طراحی شده است و براساس یافته ها اثربخشی بالایی دارد و ابزاری نیز که در این راستا طراحی شده است از ویژگی های روان سنجی مطلوبی برای استفاده در مطالعات خانواده برخوردار است. نتیجه گیری: ابزار سنجش کارکرد تحولی خانواده ابزار معتبری در سنجش عملکرد خانواده است و درمان خانواده محور DIR می تواند اثربخشی بازی درمانی فلورتایم را افزایش دهد و به منظور بهبود وضعیت کودکان اتیسم و ارتقاء سلامت روان خانواده هایشان مورد استفاده قرار بگیرد.

اختلال طیف اتیسم، سلامت روانی خانواده، درمان خانواده محور مبتنی بر مدل DIR