غلامعلی افروز - استاد ممتاز گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران
سروش رنجبر - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران
ارشد صیادی - دانشجوی کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی، دانشگاه تهران
عرفان بساطی - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه تهران

زمینه: اختلال طیف اتیسم به عنوان یکی از اختلال های عصبی – رشدی، والدین این کودکان را با انواع چالش ها، استرس، فشار و نیازهای ویژه ای مواجه میسازد به طوریکه سلامت روان و کیفیت زندگی آنها به شدت تحت تاثیر قرار می گیرد. هدف از مطالعه حاضر واکاوی و بازنمایی تجارب زیسته والدین کودکان اتیسم در مواجه با اختلال اتیسمبود. بنابراین مطالعه حاضر در سه محور چالش ها و مشکلات والدین، ارتباطات بین والدین، والدین و سایر فرزندان و همچنین چشم انداز و سطح امیدواری به زندگی ایشان پیگیری شد. روش بررسی حاضر در زمره روش های تحقیق کیفی قرار گرفته و لذا با رویکردی پدیدارشناسی انجام گرفته است. بدین ترتیب تعداد 15 نفر از والدین کودکان اتیسمبا استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و نیز با بهره گیری از فن مصاحبه عمیق نیمه سازمان یافته مورد مطالعه قرار گرفتند. در پانزدهمین مصاحبه اشباع نظری داده ها حاصل گردیده و لذا مصاحبه ها متوقف شدند. همچنین با استفاده از تکنیک هفت مرحله ای کلایزی، نتایج بدست آمده تحلیل و دسته بندی گردید. یافته های حاصل از تحلیل ودسته بندیدادهها در بخش مربوط به چالش ها و مشکلات والدین در 18 زیرمضمون و 4 مضمون اصلی شامل مشکلات روانی، فردی، اجتماعی و اقتصادی بازنمایی گردید. در بخش مربوط به ارتباطات 2 مضمون اصلی شامل ارتباط ناسالم با سایر فرزندان و نارضایتی زناشویی و نیز 15 زیرمضمون استخراج گردید. همچنین واکاوی نگرش والدین شرکت کننده در پژوهش حاکی از ناامیدی و نداشتن چشم انداز مطلوب و مثبت آنان نسبت به زندگی و بهبود شرایط این کودکان دارد. نتیجه پژوهش حاضر می تواند منبعی جهت شناسایی و کنکاش تجارب زیسته هر چه بیشتر والدین گروه های مختلف کودکان استثنایی و به خصوص والدین کودکان دارای اختلال طیف اتیسم باشد.

اختلال طیف اتیسم، والدین کودکان اتیسم، تجارب زیسته، پدیدارشناسی