الهام اخلاقی باقوجری - گروه زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد
شهلا شریفی - گروه زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد
علی ایزانلو - دانشگاه فردوسی مشهد

زبان از آن جهت قابل توجه است که فقط افراد محدودی، درک واقعی از دانش زبان خود دارند. این درحالی است­که هر فرد، ممکنست زبان ویژه­ای بداند و آن را به کار برد. برای آنکه به بخشی از این درک زبانی دست یابیم، به مقایسه شفاهی ­سازی روایت، مابین دو گروه کودک و بزرگسال زن پرداخته ­ایم. روایت، مشتمل بر توالی رویدادهایی است که ترتیب زمانی دارند. همچنین، رویداد حرکتی یا فعل، وضعیتی را شامل می­شود که در آن حرکت و یا ایستایی رخ می­دهد. برای بررسی رویدادهای حرکتی، 80 شرکت­ کننده در دو رده سنی کودک و بزرگسال انتخاب شدند. سپس شرکت­ کننده­ ها، فیلم بی­ کلام و جهانی گلابی (Chafe, 1980) را مشاهده کردند و آن را بازگو کردند. به دنبال آن داده ­ها ضبط و پیاده ­سازی شدند. این داده ­ها از دیدگاه رویدادهای حرکتی تالمی (Talmy, 2000) که مشتمل بر دو نوع حرکت انتقالی و حرکت خودشامل بودند، از جنبه آماری مقایسه و تحلیل­ شدند. بر اساس نتایج به­ دست­ آمده، مابین دو گروه شرکت­ کننده، در بهره ­گیری از افعال حرکتی انتقالی تفاوت معناداری مشاهده نشد. این در حالی است که دو گروه مورد اشاره در استفاده از افعال حرکتی خودشامل تفاوت معناداری داشتند. علت اصلی شباهت کاربرد، فراوانی بالای افعال حرکتی انتقالی و مرکزی بودن این افعال در میان فعل­های زبان فارسی است. از آن­جا که افعال حرکتی خودشامل در مقایسه با افعال حرکتی انتقالی، بیشتر از جنبه کاربرد، در حاشیه قرار دارند و تنوع زبانی داشته­ اند، در نتیجه بین این دو گروه، تفاوت وجود دارد.

روایت, رویدادهای حرکتی, داستان گلابی, افعال حرکتی خود شامل, افعال حرکتی انتقالی