اندیشه های آرمان شهر در جهان شرق در آرای فارابی، خواجه نصیرالدین طوسی و نظامی

در قرون متمادی دستیابی به جامعه آرمانی از دغدغه های اصلی بشر بوده و هست، این مسئله از دیر باز در فکر و بیان علما و اندیشمندان وجود داشته است. آرمان شهر در لغت به معنای شهری آرمانی و ایده آل است و در اصطلاح، جامعه ای برین و والاست که در آن، همه ی امور بر وفق مراد و میل باشد. فارابی نخستین فردی است که در جهان شرق و اسلام اندیشه آرمان شهر و مدینه ی فاضله را ارائه می دهد و بزرگان علم و ادب ایران زمین با تکیه بر آراء ایشان آثار گرانقدری آفریده اند. این بزرگان که در میان آنها می توان به خواجه نصیر الدین طوسی اشاره داشت، گاه در آثار خود اظهاراتی در حد آموزه های اخلاقی برای داشتن جامعه ای خوب و نیک داشته اند و به آرمان شهر اشاره کرده اند و گاه به شرایط و ویژگی های کلی جامعه ی مدنی ایده آل نظر داشته اند. در این میان نظامی نیز جزء افرادی است که آرمان شهر را با ویژگی هایی خاص در اشعار خویش به تصویر کشیده و از جمله شاعرانی است که دغدغه های فراوانی برای اصلاح جامعه داشته و اجتماعی را ترسیم نموده که مردم در آن در شرایط کامل زندگی می کنند و خیر و سعادت بر آن حکومت مطلق دارد. آنچه که در این مقاله به دنبال آن هستیم انطباق این اندیشه ها و تاثیر کاربرد آنها در حل مسائلی است که جوامع امروزی با آن درگیر است و به دنبال یافتن راهی برای بهره گیری از این اندیشه ها و به کار بردن آنها در زمینه مسائل جوامع امروزی می باشیم که همانا هدف دستیابی به اصول، ویژگی ها و کیفیت زندگی شهری ایدهال است. روش تحقیق در این پژوهش بر اساس روش های اسنادی و مطالعات کتابخانه ای بوده و سپس به توصیف و تحلیل اندیشه ها پرداخته شده است و از اصول به دست آمده، نتیجه گیری حاصل شده است.

Keywords:

فارابی , خواجه نصیرالدین طوسی , نظامی , مدینه فاضله , آرمان شهر