زینب سادات نظام الدین کچویی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی
حسین پورمهدی قائم مقامی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه یزد

در خلال وقوع حوادث یا پس از آن، یکی از بزرگترین مشکلات مدیریت بحران، ایجاد و تامین امکاناتی است که تهیه آنها در زمان وقوع بلایاتقریبا ناممکن است و باید پیش از وقوع بحران در مورد آنها چاره اندیشی شود؛ لذا با توجه به اینکه کشور ما جز ده کشور حادثه خیز جهان محسوب می شود، پیشبینی شرایط مواجه با حوادث غیرمترقبه ضروری است که یکی از مهمترین این موارد، سازه های درمانی سیار است که با توجه به تخریب و از بین رفتن ساختارهای ثابت در بحران، ضروری و بسیار مفید خواهد بود. این سازه ها باید قابلیتهای ساختاری جهت اتصال تمامی واحدها به یکدیگر را داشته باشند. در حقیقت دارای ترکیبی از ساختارهای متنوعی باشند که بسیاری از واحدهای آن قابلیت عملکرد مجزا و مستقل را داشته، در عین حال پس از ارتباط و اتصال با یکدیگر، بتوانند به عنوان یک واحد کامل بیمارستانی نیز عمل نمایند. از این رو طراحی مدولار این سازه ها باید اصول سازهای، عملکردی و محیطی را در نظر بگیرد و در عین حال سریعالاحداث بوده و امکان انتقال زمینی و هوایی را داشته باشد. از این رو این مقاله با بررسی عملکرد درمانی در هنگام وقوع حادثه، انواع سازماندهی فضایی قابل اجرا و مدولار جهت طرحریزی بیمارستان صحرایی را استخراج نموده و سپس نحوه پیاده سازی این سازماندهی فضایی را با سازه های معمول بیمارستان صحرایی مورد بحث قرار داده است. در طی این مطالعات به دو نکته مهم توجه شده است: .1 توجه به همنشینی ها و روابط فضاهای درمانی در هنگام حادثه. .2 بررسی الگوهای درمانی سیار. نتیجه این تحقیق یافتن پاسخی مناسب برای طراحی ساختار، پلان و سازه مناسب جهت طراحی فضاهای درمانی سیار در مقیاس های مختلف است.

بیمارستان صحرایی، سازه درمانی، مدیریت بحران، سازه سریع الاستقرار، سازه مدولار.