سیدمحمدمهدی قریشی - مربی گروه بهداری رزمی و جنگ نوین، دانشکده فنی و مهندسی رزمی، دانشگاه علوم و فنون زمینی امیرالمومنین (ع)، اصفهان، ایران

در حال حاضر، علوم و فناوریهای هسته ای ازجمله علومی است که در فرایند اقتدار یک کشور نقش عمده ای ایفا میکند. امروزه از فناوری هسته ای به طور گسترده در مصارف صلح آمیز و غیر صلح آمیز استفاده میگردد. استفاده از انرژی هسته ای، در کنار منافع و مزایای بسیاری که برای کشورها به ارمغان می آورد، زمانی که از کنترل خارج شود و اصول ایمنی و حفاظتی مربوطه رعایت نشود، ممکن است خطرات و چالشهای بهداشتی و زیست محیطی متعددی را نیز با خود در پی داشته باشد و منجر به آلودگی آب دریاها و اقیانوسها شود؛ به منظور مقابله با تهدیدات ایجادشده، تهیه و تدوین معاهدات بینالمللی مناسب میتواند پاسخگو باشد؛ ویژگیهایی همچون سازگاری با محیط زیست، برخورداری ازشاخص بالای امنیت و ایمن بودن ازجمله مشخصه های فناوری هسته ای است که در اثر وضع این معاهدات بین المللی ایجاد و تقویت شده اند. امروزه دولتها در سازوکار و تصمیم سازی و تصمیم گیری های ملی و بین المللی خود، نا گریز از ملاحظه معاهدات بین المللی هسته ای، به عنوان یک واقعیت اثرگذار می باشند. معاهدات هسته ای به لحاظ قلمروی اعمال جغرافیائی به سه دسته معاهدات جهانشمول، منطقه ای و دوجانبه تقسیم بندی میشوند. در این مقاله، با استفاده از منابع اینترنتی و کتابخانه ای، مقیاس بین المللی رویدادهای پرتویی و هسته ای و همچنین سه موج برانگیزاننده احساس خطر از این ناحیه موردبررسی قرار گرفت و سپس معاهدات بین المللی که در افزایش سلامت آب دریاها و استانداردهای بهداشتی و درمانی کارکنان نیروی دریایی تاثیرگذار میباشند ازجمله معاهده منع آزمایشات هسته ای در جو، فضا و زیرآب، معاهده منع استقرارسلاحهای هسته ای و سایر سلاح های کشتارجمعی در بستر و زیر بستر دریاها و اقیانوسها، معاهده مشترک راجع به ایمنی سوخت مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماندهای رادیواکتیو، معاهده مسئولیت مدنی درزمینه حملونقل دریایی مواد هسته ای، معاهده بین المللی مقابله با اعمال تروریسم هسته ای، معاهده حفاظت فیزیکی از مواد هستهای، معاهده منع گسترش سلاحهای هسته ای، معاهده منع جامع آزمایشات هسته ای و معاهده حفاظت کارگران در برابر پرتوهای یونیزه موردبررسی قرارگرفته است. رویدادهای هسته ای، پس از رهاسازی کسر قابل توجهی از مواد پرتوزامیتوانند منجر به بروز اثرات گسترده بر سلامتی مردم و محیط زیست شوند. عضویت کشورها در این معاهدات بین المللی، به طور ملموسی منجربه کاهش زمینه های بروز تهدیدهای نوپدید ناشی از مصارف این نوع انرژی شامل رویدادهای منجر به کاهش ایمنی (سوانح هسته ای) ورویدادهای دارای آثار و عوارض خارج از یک مرکز دارای فعالیت هسته ای (حوادث هسته ای) و همچنین افزایش ایمنی کارکنان، مردم و محیط زیست گردیده است.

انرژی هسته ای، رویدادهای هسته ای، مصارف پرتوئی، معاهدات بین المللی هسته ای.