احمد احمدیان - استادیار گروه تولیدات گیاهی، دانشگاه تربت حیدریه
مریم قربان پور - دانشجوی کارشناسی ارشد تولیدات گیاهی، دانشگاه تربت حیدریه

یکی از مشکلات تولید در مناطق دیم، تنش شوری است که باعث ایجاد محدودیت تولیدد می شود. از طرفی پرایمینگ بذور باعث ایجاد مقاومت به تنش های محیطی از جمله خشکی و شوری می گردد. بقایای گیاهان قبلی در خاک مزارع در شرایط دیم، باعث ترشح مواد آللوپاتیک می شود که این مواد بر روی رشد بذور گیاهان سال بعد تاثیرات مثبت یا منفی خواهند داشت. به منظور بررسی اثر پرایمینگ بذور گیاه دارویی سیاهدانه توسط عصاره آبی شیرابه خشخاش، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار در آزمایشگاه تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه تربت حیدریه در سال 1395 انجام شد. فاکتورها شامل سه زمان مختلف پرایمینگ بذور با عصاره آبی شیرابه خشخاش (12، 24 و 36 ساعت) و 4 سطح مختلف شوری با استفاده از نمک سدیم کلراید (شامل آب مقطر (شاهد)، 3-، 6-، 9- بار) بود. در این آزمایش علاوه بر درصد و سرعت جوانه زنی، صفات طول، وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه نیز مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر طول دوره پرایمینگ بر تمامی صفات مورد بررسی در این آزمایش در سطح 1 درصد معنی دار بود. تاثیر سطوح مختلف شوری نیز در سطح 1 درصد بر تمام صفات به جز سرعت جوانه زنی و وزن خشک ریشه چه معنی دار بود. نتایج کلی این آزمایش نشان داد که بهترین زمان برای پرایم بذور سیاهدانه با عصاره خشخاش به منظور بهبود رشد اولیه گیاه در شرایط تنش شوری 24 ساعت می باشد. بنابراین برای کشت دیم گیاه دارویی سیاه دانه می توان از پرایمینگ بذر با عصاره آبی خشخاش بهره برد تا جوانه زنی و رشد اولیه گیاه مذکور افزایش یابد.

عصاره ی آبی، جوانه زنی، سیاه دانه، زمان پرایمینگ