علی آریاپور - گروه مرتعداری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
حمیدرضا محرابی - گروه مرتعداری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
مهرداد عبدالهی - کارشناسی ارشد مهندسی مرتعداری، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

استان لرستان به سبب شرایط اقلیمی و توپوگرافی، بستری مناسب برای رشد و نمو انواع گونه های گیاهان دارویی با خواص منحصر به فرد است که از دیرباز در فرهنگ عمومی و طب سنتی استفاده می گردد که متاسفانه به دلیل عدم شناسایی و انجام مطالعات زیست محیطی اثرات درمانی اغلب گیاهان دارویی ناشناخته مانده و بعضا در دست فراموشی است. یکی از این گیاهان دارویی ارزشمند، Heracleum persicum متعلق به تیره Apiaceae می باشد. این تحقیق در سال 93-94 جهت شناسایی میزان اسانس برگ گونه Heracleum persicum در سه ارتفاع 2000، 1800 و 1600 متر مورد بررسی قرار گرفت. جهت اسانس گیری از دستگاه کلونجر به روش تقطیر با آب استفاده گردید. اسانس حاصل توسط دستگاه GC و GC/MS مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. نتایج حاصل از جدول تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح یک درصد برای تاثیر میزان ارتفاع بر روی اسانس برگ وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از اسانس گونه مورد مطالعه نشان داد که این گونه در ارتفاع 2000 متر بیشترین درصد از حجم اسانس را به خود اختصاص می دهد. همچنین در بررسی اسانس برگ 35 ترکیب در اسانس وجود داشت که 99/5 درصد حجم اسانس را در ارتفاع 2000 متر به خود اختصاص داد و بیشترین میزان اسانس برگ در ترکیبات E-anethol با مقدار 39 درصد، terpinolene؛ 16/26 درصد، Limonene با مقادیر 11/39 درصد، γ-terpinene با مقادیر 9/08 درصد و در نهایت octyl acetate با مقادیر 4/26 درصد در ارتفاع 2000 متر مشاهده شد. نتیجه گیری می شود که در منطقه مورد مطالعه به دلیل وجود بیشترین ماده موثره در ارتفاع 2000 متر نسبت به ارتفاعات کمتر بهتر است جهت کاشت یا برداشت از این ارتفاع استفاده شود.

اسانس، خانواده چتریان، گلپر، لرستان