فرزاد نظری - استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

جام زرین پاییزه به صورت خودرو در شمال و غرب کشور می روید و به دلیل اینکه سوخ (پیاز) آن دارای انواع آلکالوئیدهای تیره آماریلیداسه است، دارای ارزش دارویی فراوانی می باشد. سرعت تکثیر جام زرین به صورت طبیعی بسیار کند است زیرا در طی سه سال، یک تا سه سوخک (Bulblet) به ازای هر سوخ (Bulb) مادری را تولید می کنند. بنابراین، افزایش به شیوه قاش برداری یکی از راهکارهای غلبه بر این مشکل است. بدین منظور این پزوهش در قالب طرح کاملا تصادفی به منظور بررسی اثر چندین تنظیم کننده رشد بر تولید سوخک انجام شد. افزونه اهی سوخ به شیوه قاش برداری تهیه شدند و با تنظیم کننده های رشد Kin, BA, GA, IBA و CCC در غلظت های 100 و 200 میلی گرم در لیتر به مدت دو ساعت تیمار شدند. پس از دوماه از قرارگیری آنها در انکوباتور، افزونه هایی که شبه ساقه و ریشه تشکیل داده بودند به گلدان دارای آمیخته خاکبرگ و خاک منتقل شدند. نتایج نشان داد که در مقایسه دو غلظت تنظیم کننده های رشد گیاهی، بیشترین درصد زنده مانی افزونه ها پس از انتقال به گلدان مربوط به غلظت 200 میلی گرم در لیتر آنها بود. در بیشتر تیمارها به ازایکشت هریک عدد شبه ساقه یک عدد سوخک بدست آمد. بیشترین طول سوخک در تیمار 200 میلی گرم در لیتر BA بدست آمد که تنها با تیمار 100 میلی گرم در لیتر GA تفاوت معنی داری نداشت. کمترین طول سوخک مربوط به تیمار 200 میلی گرم در لیتر GA بود. GA سبب افزایش قطر سوخک شده است و بیشترین قطر در غلظت 100 میلی گرم در لیتر آن مشاهده شد. بیشترین وزن سوخک در تیمار 200 میلی گرم در لیتر BA مشاهده شد که تفاوت آن با سایر تیمارها کاملا معنی دار بود.

جام زرین پاییزه، قاش برداری، سوخک، تنظیم کننده های رشد