یوسف نصیری - گروه آموزشی مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه مراغه، مراغه
فاطمه حسی - گروه آموزشی مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه مراغه، مراغه

بروز عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای شیمیایی توجه بشر را به استفاده از داروهای گیاهی جلب نموده است. بادرشبی به عنوان یکی از گیاهان دارویی خانواده نعناعیان است که بصورت خوراکی و دارویی کاربرد دارد. به منظور بررسی اثر کودهای دامی و شیمیایی و کود زیستی سوپرنیتروپلاس و هیومیکا آزمایشی در سال 1393 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان اهر اجرا شد. تیمارها شامل عامل اول مصرف کود دامی و شمیایی در چهار سطح (0، 100 درصد کود NPK؛ 50 درصد کود NPK + 15 تن در کتار کود دامی و 30 تن در هکتار کود دامی) و عامل دوم مصرف کود زیستی و هیومیکا (سوپر نیتروپلاس، هیومیکا و عدم مصرف) بودند. نتایج نشان داد که اثر کودهای دامی و شیمیایی بر وزن خشک ساقه های گل دهنده، عملکرد ماده خشک، درصد اسانس و عملکرد اسانس و عملکرد اسانس و اثر کود زیستی و هیومیکا بر عملکرد ماده خشک، درصد اسانس و عملکرد اسانس معنی دار شد. اثر متقابل کاربرد کودهای دامی- شیمیایی و هیومیکا- سوپر نیتروپلاس بر درصد اسانس و عملکرد اسانس معنی دار شد. بر اساس نتایج مقایسه میانگین ها، بیشترین وزن خشک ساقه های گل دهنده با کاربرد 30 تن در هکتار کود دامی، عملکرد ماده خشک با کاربرد تلفیقی 50 درصد کود دامی و شیمیایی به دست آمد. بیشترین عملکرد ماده خشک با کاربرد هر دو کود سوپرنیتروپلاس و هیومیکا به دست آمد. تیمار تلفیقی کود شیمیایی و دامی بدون کاربرد سوپرنیتروپلاس و هیومیکا و تیمار کود دامی 30 تن در هکتار با کاربرد هیومیکا بیشترین درصد اسانس را به خود اختصاص دادند. بیشترین عملکرد اسانس در تیمارهای مصرف هیومیکا با کاربرد 30 تن در هکتار کود دامی و تیمار تلفیقی 50 درصد کود دامی و 50 درصد کود شیمیایی به دست آمد. در نهایت از نتایج این پژوهش چنین استنباط می شود که کاربرد کودهای دامی و شیمیایی و کود زیستی سوپرنیتروپلاس و هیومیکا به عنوان یکی از منابع تامین کننده اسیدهیومیک و نیتروژن در تولید گیاه دارویی با درشبی می تواند باعث بهبود عملکرد از نظر کمی و یا کیفی گردد.

اسانس، اسید هیومیک، بادرشبو، سوپر نیتروپلاس، کود دامی و NPK