سعید حضرتی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه شهید مدنی، آذربایجان، تبریز
فرهاد حبیب زاده - استادیار گروه تولید و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین

صبر زرد یکی از مهمترین و اقتصادی ترین گیاهان دارویی در بسیاری از کشورهای دنیا می باشد که در صنایع غذایی، داروسازی، آرایشی و بهداشتی بطور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به اینکه کشور ایران یکی از مناطق گرم و نیمه خشک دنیا می باشد، کشت دیم از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بوده و باید در مصرف آب حداکثر صرفه جویی بعمل آید. از طرف دیگر استان های جنوب و جنوب غرب کشور وضعیت نامناسب تری از نظر وضعیت پراکنش بارندگی و منابع آب دارند. بنابراین ضروری به نظر می رسد به دنبال راهکارهایی جهت کاهش مصرف آب باشیم. از میان این روش ها، تغییر الگوی کشت و انجام کشت دیم دو استراتژی موفق در این زمینه محسوب می شوند. تغییر الگوی کشت در این مناطق از محصولاتی که به آب زیاد در طول دوره رشد خود نیازمند هستند به سمت محصولات با مقاومت بالاتر نسبت به کم آبی و محصولاتی که سازگاری بیشتری با شرایط اقلیمی و منطقه ای کشور دارند، می تواند گام بزرگی در این زمینه باشد. در این میان کشت گیاهان دارویی به صورت دیم می تواند راهکار بسیار موثری باشد. گیاه دارویی صبر زرد (آلوئه ورا) مقاومت بالایی به گرما و کم آبی دارد. به دلیل دارا بودن سیستم فتوسنتزی کراسولاسه و گوشتی بودن برگ، این گیاه قادر به تحمل دمای 60 درجه سانتیگراد در شرایط خشکی می باشد. با توجه به اینکه این گیاه در استان های بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، مناطقی از استان های فارس، خوزستان، کرمان و ایلام قابلیت کشت به صورت دیم دارد. بنابراین با توجه به مشکلات کم آبی و همچنین اهمیت بسیار بالای این گیاه دارویی و از طرف دیگر مقاومت و سازگاری به شرایط کم آبی و گرم می تواندد جایگزین مناسبی برای بسیاری از گیاهان زراعی که به صورت دیم در استان های نام برده کشت می شود، مورد استفاده قرار بگیرد.

آلوئه ورا، خشکسالی، گیاهان دارویی، الگوی کشت