زینب خیرخواه شستان - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه
سیاوش حسینی سرقین - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه

؛Nannorrhops ritchieana گونه ای از خانواده Palmaceae که در زبان فارسی به آن نخل پاکوتاه یا نخل وحشی و در زبان محلی به آن داز یا پیش می گویند. از جمله گونه های شاخص مناطق جنوب شرق ایران و مکران است که در بلوچستان، جنوب استان کرمان و شرق استان هرمزگان انتشار دارد. خانواده این گونه بر اساس اختلاف ویژگی های گیاهشناسی و تفاوت شرایط اکولوژیک دو واریته به نام های زیر دارد: 1- داز (Nannorrhops ritchieana Var. Daz؛ 2- پورک (Nannorrhops ritchieana Var. Pork). این دو واریته: افزون بر ارزش اکولوژیک در زیست بوم های جنوب شرق ایران، همچنین از دیدگاه زینتی با ارزش می باشند و نقش عمده ای نیز در صنایع دستی و درآمدزایی افراد بومی دارند. همچنین، همراه با استفاده های خوراکی و دارویی، از این گیاه جهت تعلیف دام ها نیز استفاده می شود. وسعت این جامعه گیاهی تنها در استان سیستان و بلوچستان به بالغ بر 300000 هکتار می رسد. در این مطالعه نتایج ما نشان دادند که محتوای آنتوسیانینی و فلاونوئیدی واریته پورک نسبت به داز بیشتر بود در حالیکه مقادیر کلروفیل a و کازتنوئید در واریته داز افزایش معنی داری را نسبت به واریته پورک داشت. با توجه به اینکه آنتوسیانین و فلاونوئید از جمله مهمترین مواد آنتی اکسیدانی در گیاهان محسوب می شوند حاصل این تحقیق می تواند توجیه مناسبی برای بیان محل رویش واریته پورک باشد که غالبا در شرایط پتروفیت و اقلیم خشک و نیمه خشک رشد می کند.

کلروفیل، آنتوسیانین، فلاونوئید، بلوچستان، ایران