جوانه زنی و احیاء ذخایر ژنتیکی جنس کتان

اسیدهای چرب لینولنیک اسید (امگا 3) و لینولئیک اسید (امگا 6) جزء اسیدهای چرب ضروری می باشند که بدن قادر به سنتز آنها نبوده و باید از طریق غذاهای مصرفی تامین شوند. علاوه بر این ویژگی های دارویی به ویژه ضد سرطانی این اسیدهای چرب به اثبات رسیده است. روغن های گیاهی سرشار از اسیدهای چرب امگا 6 می باشند. تنها روغن گیاهی که میزان امگا 3 آن از امگا 6 بیشتر است، روغن بذر کتان می باشد که امگا 3 آن از نوع آلفالینولنیک اسید (ALA) است. جنس کتان، 16 گونه در ایران دارد که بذر 11 گونه آن از جمله strictum ، L. corymbulosum ، L. peyronii ، L. gluacum ، L. austriacum ، L. grandiflorum ، L. album ، L. nervosum ، L. usitatissimum ، L. nodiflorum و L.mucronatum در بانک ژن گیاهی ملی ایران وجود دارد. این نمونه ها ذخایر ژنتیکی این جنس محسوب می شوند و به احتمال زیاد از نظر اسیدهای چرب با گونه زراعی آن قابل رقابت می باشند. از طرفی جوانه زنی گونه اهی وحشی کار دشواری است و برای زراعی سازی این گونه ها بایستی ابتدا راه جوانه زنی آنها مشخص شود. لذا در این تحقیق هفت تیمار مختلف جوانه زنی در شرایط مختلف بر روی محیط کشت آگار یک درصد و استفاده از 250 میلی گرم در لیتر اسید جیبرلیک بر روی 10 گونه وحشی کتان اعمال شد. نتایج نشان داد برای شرایط آزمایشگاهی، تهیه آگار یک درصد شرایط خوبی برای جوانه زنی فراهم می کند. همچنین در بیشتر موارد اسید جیبرلیک محرک جوانه زنی است و می توان از این ماده در زمان کشت استفاده کرد. گونه L. mucronatum که در شرایط عادی به سختی جوانه می زند و در طبیعت نیز پراکندگی کمی دارد بطور کامل جوانه دار شد.

Keywords:

ترکیبات بیوشیمیایی , گیاه روغنی , امگا 3 , امگا 6