ضرورت توسعه کاشت گیاهان دارویی و راهکارهای مقابل با کم آبی

در طی نیم قرن گذشته، به دلیل بروز خشکسالی های مختلفف استخراج بی رویه آب های زیرزمینی و افزایش مصرف آب، کمبود آب روندی افزایشی داشته و نگرانی هایی را برای کشاورزان ایجاد نموده است، لذا مدیریت بهینه آب گاهی موثر در کاهش آسیب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. از طرفی، ایران کشوری با اقلیم خشک و نیمه خشک است و ویژگی عمده بارندگی های آن بروز اختلاف از نظر پراکنش مکانی و زمانی می باشد. علاوه بر این، تغییر اقلیم نیز چالش مهمی برای مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود. در شرایط فعلی کشور، تغییر الگوی کشت محصولات زراعی آب بر به سمت گیاهان دارویی، از جمله حفظ منابع پایه و ارزش افزوده بالا ازاهمیت بالایی برخوردار است. گیاهان دارویی از سیستم ریشه ای گسترده ای برخوردار هستند که نشان دهنده سازگاری این گیاهان به کاهش قابلیت دسترسی به آب و عناصر غذایی می باشد. کاشت گیاهان دارویی به دلیل نیاز آبی کم در شرایط خشکسالی و قابلیت تولید در زمین های کم بازده می تواند در افزایش بهره وری از منابع آب و خاک موثر واقع گردد. کشت مخلوط در مناطق خشک ونیمه خشک همچون ایران می تواند به عنوان راهکاری برای استفاده حداکثر از تشعشع بالای خورشیدی و منابع آبی به کار رود. ریخت شناسی متفاوت ریشه گیاهان دارویی در کشت مخلوط باعث حداکثر بهره برداری از آب در لایه های مختلف خاک می شود. مهمترین راهکارهای بهبود رشد و عملکرد گیاهان دارویی در مناطق خشک و نیمه خشک شامل آبیاری تکمیلی در کشت دیم، کم آبیاری و افزایش بهره وری آب، تلقیح با ریزموجودات خاکزی به ویژه میکوریزا، کشت های جایگزین، کشت نشایی، کاربرد بقایای گیاهی و کاشت گیاهان پوشششی، سوپرجاذب و پیش تیمار بذر با تنظیم کننده های رشد در مرحله جوانه زنی می باشد. بدین ترتیب، از آنجا که گیاهان دارویی از پتانسیل تحمل به خشکی بالایی برخوردارند، گزینه مناسبی برای کاشت در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شوند و کاشت این گیاهان در عرصه های کم بازده و حاشیه ای، ضمن تدمین نیازهای اقتصادی روستاییان و صنایع مختلف غذایی و دارویی، حفاظت از منابع، بهبود کارایی مصرف آب و جلوگیری از خطر نابودی این گونه ها نقش موثری در بهبود معیشت مردم این مناطق ایفاء خواهد نمود.

Keywords:

بهره وری آب , تحمل به خشکی , کارایی مصرف آب , کشت دیم , کشت مخلوط , گیاهان دارویی