احد هدایتی - جهاد دانشگاهی واحد آذربایجان غربی- دانشجوی دکتری گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
سیاوش همتی - جهاد دانشگاهی واحد آذربایجان غربی
علیرضا امیرصادقی - جهاد دانشگاهی واحد آذربایجان غربی

شابیزک (.Atropa belladonna L) از قدیم در طب سنتی مورد توجه بوده است و این به دلیل وجودآلکالوئیدهای مهم در آن می باشد. با توجه به این که میزان این آلکالوئیدها در گیاه کم می باشد پژوهشگراندرصدد افزایش آن از طریق بیوتکنولوژی هستند که یکی از راه های افزایش متابولیت ها استفاده از محرک هادر جهت افزایش تولید مواد موثره در ریشه های موئین است. در این پژوهش اثر غلظت های مختلف (صفر،5 / 0 ، 1 و 5 / 1 میلیگرم بر لیتر) محرک عصاره مخمر بر میزان رشد، فنول کل، فلاونوئید کل و فعالیت آنتی-اکسیدانی در ریشه های موئین گیاه شابیزک بررسی گردید. نتایج نشان داد که اثر ساده سطوح مختلف غلظتو مدت زمان تیمار در سطح احتمال 1 درصد، تاثیر معنی داری بر وزن تر ریشه های موئین شابیزک داشت.کمترین میزان وزنتر (68 / 2 گرم) در تیمار با غلظت 1 میلیگرم بر لیتر عصاره مخمر و بیشترین میزان وزنتر (17 / 3 گرم) در ریشه های موئین شاهد بدست آمد. همچنین بیشترین میزان وزن خشک (29 / 0 گرم) درتیمار شاهد و کمترین میزان وزن خشک (174 / 0 گرم) در تیمار 24 ساعت و غلظت 1 میلی گرم بر لیتر مشاهدهشد. نتایج مقایسه میانگین هم نشان داد که بیشترین میزان فنول کل (94 / 0 میلی گرم گالیک اسید بر گرمماده تر) در تیمار 1 میلی گرم عصاره مخمر به مدت 48 ساعت و فلاونوئید کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی (05 / 3میلی گرم کوئرستین بر گرم ماده تر و 55 / 9 %، به ترتیب) در تیمار 5 / 1 میلی گرم عصاره مخمر به مدت 48ساعت بدست آمد.

محرک، آتروپین، فلاونوئید، فنول، متابولیت های ثانویه