بررسی و تحلیل ویژگی های شهر مطلوب در آراء حکمای مسلمان

زمانی که صحبت از الگوی شهر ایرانی – اسلامی به میان می آید بلافاصله ذهن درگیر این سئوال مهم می شود که به راستی الگوی شهر ایرانی – اسلامی چگونه الگویی است و برای دست یابی به شهری با الگوی اسلامی - ایرانی به چه مولفه هایی باید توجه نمود توجه به چه اصلی در درجه ی نخست و سر لوحه قرار دادن آن در تدوین برنامه و طرح ها می تواند برنامه ریزان را برای به تجلی رساندن کالبد یک شهر اصیل اسلامی یاری بخشد پاسخ به این پرسش ها می تواند گامی مهم در جهت تدوین صفات مطلوب شهر اسلامی به شمار رود، اینجاست که اهمیت مطالعه ی آثار متفکرین و حکمای مسلمان و استخراج مبانی ضروری جهت رسیدن به الگوی معماری و شهر اسلامی حیاتی می نماید، زیرا شهر از جهتی بسیار قوی و مهم، مقوله ای فلسفی است و از جنبه ای دیگر پدیده ای مکانی؛ ابعاد هویتی و فرهنگی آن بسیار حائز اهمیت و تاثیر گذار است. معماری وشهراسلامی می بایست که روح اسلام در آن جاری و ساری باشد، روح معنویت و آرامش، روح سلام و امنیت.در این راستا و با توجه به نیاز مبرم به مطالعه دراین ساحت، در این رساله آثار سه تن از برجسته ترین متفکران مسلمان از جمله: ابن خلدون، سهروردی و فارابی مورد مطالعه و بررسی دقیق قرار گرفته است تا صفات شهر مطلوب در آراء این حکما استخراج شده و برای تدوین الگوی شهر مطلوب اسلامی مورد بهره برداری قرار گیرد. در متن رساله به بررسی رویکرد تطبیقی این سه حکیم مسلمان در باب شهر و شهرسازی پرداخته شده و به این سئوال جواب داده شده است که از منظر هریک از این حکمای مسلمان کدام وجه شهر؛ وجه کالبدی، وجه فکری یا رفتاری اهمیت بیشتری داشته است. در این پژوهش که از نوع بنیادی است و تلفیقی از روش های علی ، اکتشافی و قیاسی - توصیفی بارویکرد تفسیری در آن به کار رفته و از منابع و اسناد کتابخانه ای در جمع آوری اطلاعات مورد نظر بهره برده شده، صفات شهر مطلوب از خلال آثار و اندیشه های سه حکیم برجسته ی مسلمان؛ ابن خلدون، سهروردی و فارابی ؛ استخراج و به تفکیک و با جزئیات طبقه بندی و تحلیل شده است.