زهرا یزدانی - دانش آموخته کارشناسی علوم تربیتی، آموزگار دوره ابتدایی
پوران خروشی - دکترای برنامه ریسی درسی، مدرس دانشگاه فرهنگیان

یکی از عوامل ایجاد مشکلات زیست محیطی، ناآگاهی است که یکی از راه های ایجاد آن، آموزش درست و کاربردی است. ازآنجایی که یکی از پرکاربردترین ابزارهای آموزشی در کشور، کتابهای درسی است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به آسیب های زیست محیطی در محتوای کتابهای درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی ایران در سال تحصیلی 1397-1398 انجام شده است. روش تحقیق از نوع تحلیل محتوای کمی-کیفی و جامعه پژوهش شامل کل محتوای 4جلد کتاب مطالعات دوره ابتدائی که بیش از 488 صفحه است. این بررسی در قالب 4 سوال پژوهشی و با استفاده از ابزار چک لیست تحلیل محتوا انجام گرفت. روایی آن توسط صاحب نظران تائید شد و پایایی آن %91 به دست آمد. یافته های پژوهش نشان داد که در کتابهای مطالعات اجتماعی دوره ابتدائی در کل به آسیبهای زیست محیطی کم توجهی شدهاست. به-صورتی که بیشترین توجه را کتاب مطالعات اجتماعی ششم با %19.8 و کمترین توجه را کتاب مطالعات اجتماعی پنجم با%22.1 نسبت به آسیبهای زیست محیطی داشته است. در خصوص میزان توجه کتابهای مطالعات دوره ابتدائی به انواع آسیبهای زیست محیطی (آبی، خاکی، صوتی و هوایی)، بیشترین توجه به آسیب های خاک با%41.2 و کمترین توجه مربوط به آسیبهای زیست محیطی صوت با%8.6 شده بود.

تحلیل محتوا، آسیبهای زیست محیطی، مطالعات اجتماعی دوره ابتدائی