علیرضا کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه اجتماعی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
مینا بابایی نصیر - کارشناس ارشد مدیریت توسعه روستایی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
فرزانه کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد ترویج و آموزش کشاورزی

امروزه مشارکت را همانند چتری میدانند که تمام اشکال اقدامات و مداخلات توسعه در زیر آن قرار میگیرند. به طوریکه تمام فعالیتهای توسعه مانند تحقیقات، برنامهریزی، مدیریت، اجرا و ارزشیابی همه پسوند مشارکتی گرفتهاند. مروری بر ادبیات مشارکت روستایی در ایران نشان میدهد که مشارکت روستاییان در فرایند توسعه بیشتر در مرحله اجرای برنامههای توسعه بوده است. در حالیکه بر اساس نردبان مشارکت آرنستاین چنین نوع مشارکتی در پایینترین سطح از انواع مشارکتها قرار داشته و نمیتواند جامعه روستایی را به سمت توسعه پایدار هدایت نماید. مطالعه انجام شده با روش بحث گروهی، مصاحبه عمیق و پرسشنامه در مناطق روستایی شهرستان قروه حاکی از آن است که با وجود بالا بودن تمایل روستاییان به مشارکت در طرحهای توسعه اما یا از مشارکت آنها استفادهای نمیشود یا فقط در مرحله اجرای طرح و به عنوان نیروی کار به کار گرفته م یشوند. چنین نوع مشارکتی باعث پایین آمدن احساس تعلق روستاییان به طرحهای توسعهای اجرا شده و در نتیجه عدم استقبال آنها از طرحهای آتی میشود. بر اساس نتایج حاصله از مناطق مورد مطالعه میتوان گفت که اجرای طرحهای توسعه ای با هدف توسعه پایدار نیازمند مشارکت حداکثری روستاییان در تمامی مراحل طرح است که این خود مبتنی بر کاهش اختیارات نهادها و سازمانهای رسمی و واگذاری هر چه بیشتر مراحل طرح به خود روستاییان است.

مشارکت، طرحهای توسعه، توسعه پایدار، نردبان مشارکت آرنستاین، مناطق روستایی شهرستان قروه