حمید محمدی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم
جعفر عزیزی - استادیار

مدیریت بهینه منابع آب درکشورهای خشک یا نیمه خشکی چون ایران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این شرایط، هدف تصمیم گیرنده گان در انتخاب فعالیتهای زراعی مختلف معمولاً به یک هدف ویژه ختم نشده و بایستی تعادلی بین نتایج اهداف متضاد و رقیب را برقرار کنند. در مطالعه جاری با استفاده از الگوی برنامه ریزی چند هدفه غیرخطی فازی امکان تحقق آرمانهای کاهش مصرف آب در مصالحه با اهداف حداکثر کردن بازده برنام های، حداقل کردن مصرف کودشیمیائی، حداقل کردن ریسک تولید و افزایش منافع اجتماعی از طریق افزایش سطح اشتغال نیروی کار در الگوی کشت سه شهرستان واقع در سه منطقه آب و هوائی عمده استان فارس بررسی شد. نتایج نشان داد که هر چند که در بسیاری موارد امکان تحقق کامل این آرمانها در الگوی چند هدفه در مقایسه با الگوهای تک هدفه وجود ندارد، ولی در نظر گرفتن برآیند نتایج و اختصاص وزن مربوطه به هر یک از اهداف از سوی تصمیم گیرنده که در قالب تابع مسافت مرکب آرمانی نمایان می شود، نشان داد که الگوی چند هدفه نسبت به الگوی جاری و حتی الگوهای تک هدفه با انجام مصالحه بین آرمانهای چندگانه، برتری دارد. اجرای این الگو در مناطق مورد مطالعه علاوه بر تاثیر قابل توجه بر کاهش مصرف آب و کود شیمیائی، افزایش بازده برنامه ای، کاهش ریسک و افزایش اشتغال نیروی کار در مناطق را نیز در بر دارد.

آب، الگوی کشت، برنامه ریزی فازی غیر خطی، تابع مسافت آرمانی، ریسک، اشتغال