لیلا حسینی - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه

صفات تفضیلی و عالی با اضافه شدن برخی پسوندها به صفات مطلق ساختهمیشوند. در این مقاله سیر تحول پسوندهای تفضیلی و عالی در زبان ترکی بررسی و سپس با زبانهای ایرانی باستان، میانه و فارسی نو مقایسه شده است. بدین منظور در ابتدا توضیحی در مورد تاریخ زبانهای ترکی و مراحل مختلف آن و تاریخ زبانهای ایرانی آوردهشده و در بخش بعدی نیز پسوندها بررسی شده است. در زبان ترکی علاوه بر پسوندها، گاهی قیدها نیز مفهوم صفت تفضیلی و عالی را ایجاد میکنند. در این زبان، برخلاف زبانهای هند و اروپایی ریشه کلمات ثابت است و در موقع صرف تغییر نمیکند، اما در زبانهای ایرانی گاهی با افزودن این پسوندها در شکل کلمات تغییر حاصل میشود. این پسوندها در زبان ترکی از نظر هماهنگی اصوات، تابع آهنگ ریشه بوده و پیوندها با آخرین هجای کلمه تطابق دارند. در صورتی که در زبان فارسی اینگونه نیست. برخی از این پسوندها در زبان ترکی در طول زمان ثابت بوده و به دوره های بعدی منتقل شده است که همین امر در مورد زبانهای ایرانی نیز صدق میکند. برخی دیگر نیز به کلی در هر دو زبان حذف شده اند. این مقاله با روش تحلیلی- توصیفی بر آن است تا این تحولات را بررسی و در هر دو زبان مقایسه نماید.

دستور تاریخی، زبانهای ترکی، زبانهای ایرانی، صفت مطلق، تفضیلی و عالی