صدیقه درستی - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوی
خداوردی عباس زاده - استاد دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوی

حکیم ابوالقاسم فردوسی، با خلق شاهنامه این اثر ملی و سند ملی ایرانیان،مفهوم ایران را نه تنها به ایران بلکه به جهانیان القا کرده است و احساس ایرانیبودن را در دل های ایرانیان را جان تازه ای بخشیده است. در این اثر حماسیصحبت از موجوداتی موهوم تحت عنوان دیو، شده است که می توان ادعا کردکه تقریبا چیستی و چگونگی این موجودات در هاله ای از ابهام است. دیو رانوعی از شیاطین معرفی کرده اند. در واقع دیو از دئو (Daeva) در اصل بهمعنی خدا و روشنی گرفته شده است. ماجرای دیوان در شاهنامه از داستانسیامک، و برتری دانش این موجودات افسانه ای در برابر شاه ایران، آغاز میشود. سخن سرای طوس در میان ابیات به اشاره هایی از این موجودات پرداختهاست که بررسی این ویژگی ها موضوع اصلی این جستار می باشد. نگارنده دراین مقاله پس از ذکر مقدمه ای از دیوان و حضور آنان در شاهنامه طی ابیاتیویژگی هایی همچون، دانش، بدسرشتی، جادوگری، معماری و مهندسی و ...مورد واکاوی و ارزیابی قرار داده است.

شاهنامه، فردوسی، دیو، تمدن، جادوگری