فرهنگ عزاداری در لرستان و تشابهات آن با فرهنگ عزاداری در شاهنامه

شاهنامه ی فردوسی به مثابه ی یک قانون اساسی فرهنگی برای تمام اقوام ایرانی، منبع الهام حیاتفرهنگی آنان در تمام شئونات زندگیشان بوده است. قوم لر نیز به عنوان یکی از اقوام اصیل ایرانی از اینمنبع در حیات اجتماعی خود تاثیر پذیرفته است. مردم لرستان از دیرباز با شاهنامه عجین بوده اند. اینموانست با شاهنامه هم بر فرهنگ رفتاری آیینی این مردم و هم بر ادبیات رسمی و شفاهی آنها تاثیرگذاشته است. بنا به مشاهدات عینی و پژوهش های میدانی نویسنده، رد پای شاهنامه در ابیات مویه ی لرهاآشکار است و همچنین بین آیین های عزاداری در لرستان با آیین های عزاداری در شاهنامه تشابهاتدامنه داری وجود دارد. در این پژوهش بر آن بوده ام که این دریافت خود را صورتی قابل استناد ببخشم. دراین تحقیق، دو مولفه ی اصلی فرهنگ عزاداری مردم لرستان یعنی ادبیات مویه ی لکی و آیین های عزاداری در لرستان را با فرهنگ عزاداری در شاهنامه تطبیق داده ام. در ابیات مویه، قهرمانان مورد وصفبه قهرمانان شاهنامه تشبیه می شوند و برای برجسته سازی این افراد، صفات قهرمانان شاهنامه به آنها دادهمی شود. دریافتم که اندیشه هایی مشابه اندیشه های فردوسی در مویه های لکی جریان دارد و ابیات متعددیازمویه ها دارای مضامین مشترکی با مضمون های بکار رفته در شاهنامه هستند. همچنین آیین های عزاداریمتعددی از این قوم عینا شبیه آیین های عزاداری در شاهنامه است. مویه کردن، پلاس پوشیدن، خاک بر سرکردن، گیسو بریدن، صورت خراشیدن، لباس چاک کردن و اسب متوفا را کتل کردن، از جمله آیین هاییاست که جملگی آنها تا همین دهه های پیش در لرستان اجرا می شده اند و برخی از آنها همین امروز همحیات زنده دارند. همه ی این آیین ها که در لرستان حیات داشته و دارند در عزاداری های شاهنامه نیز عیناوجود دارند.

Keywords:

لرستان , آیین عزاداری , مویه ی لکی , شاهنامه