شاهنامه و بازتاب کشمکش ابرقدرتهای باستان بر سر جاده ابریشم

در شاهنامه فردوسی بازتاب هایی از کشمکش ابرقدرت های باستان بر سر تسلط بر تجارت ابریشم به چشم می خورد؛شاهنامه سقوط هپتالیان را به وضوح به مانع تراشی ایشان در برقراری روابط سیاسی و تجاری میان ایران و چین نسبتداده است.ا قسمت مهمی از جاده ابریشم از قلمروی هپتالیان می گذشت و خاقان چین به چشم مزاحم به این دولتمی نگریست. از طرف دیگر در این زمان، که مصادف است با دوره پادشاهی خسروانوشیروان، ایران با حبشه که تنهاقدرت مطرح آفریقا در آن زمان بود بر سر مسیر دریایی تجارت ابریشم کشمکشی داشت که به چیرگی ایران انجامید ودر پی آن یمن نیز به تصرف ایرانیان درآمد. امپراتور روم که از متحدان مسیحی خود (حبشه و دولت دست نشانده اش دریمن) مایوس شده بود کوشید از نارضایتی خاقان چین از تسلط ایران بر تجارت ابریشم سوءاستفاده کند و آن دولت رادر حمله ای همزمان به ایران هم دست خود سازد اما موفقیت ایرانیان در بسیج همزمان دو سپاه بزرگ این توطئه را ناکامگذاشت؛ خاقان پس از حملاتی چند پای واپس کشید و امپراتور روم متحمل شکست بزرگی شد. شاهنامه تنها منبع درمیان منابع اوایل دوره اسلامی است که از این جنگ ایران و روم گزارشی ارائه کرده و در پایان آن افزون بر مبالغ هنگفتبه مقادیر قابل توجهی از پارچه های نفیس ابریشمی که روم به عنوان غرامت به ایران داد نیز اشاره نموده است.

Keywords:

شاهنامه فردوسی , جاده ابریشم , ایران , چین , هپتالیان , حبشه , روم شرقی.