طاهر احمدزاده - دانشجوی دکتری مهندسی محیط زیست-منابع آب، دانشگاه تهران
بهمن احمدزاده
شهرام مرادی
اکبر باغوند

عکس العمل و پاسخ اجتماع به تغییرات محیط‌زیست معمولاً بسیار سخت و پرهزینه است. نوسانات اخیر در تراز سطح آب دریاچه ارومیه نشانگر عدم آمادگی مدیران منابع آب در واکنش به تاثیرات ناشی از تغییرات آب و هوا مگر به شکلی تکسونگرانه و پرهزینه می‌باشد. در مطالعه حاضر بررسی و شناسایی پارامترهای اثرگذار در نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه به منظور تعریف معادلات حاکم بر این پدیده صورت گرفته است. در گام نخست با ارزیابی پارامتر های هیدرولوژیک و همبستگی آنها با نوسانات تراز سطح دریاچه ارومیه نسبت به بررسی عوامل شناخته شده تغییرات با توجه به اقلیم دریاچه ارومیه اقدام شد. درگام بعدی مقایسه ی تراز سطح آب منتج از داده‌های آماری هیدرولوژیک با تراز سطح حقیقی (برمبنای اشل) بیانگر لزوم یک بازنگری کلی در داده‌های مربوط به پارامترهای اثر گذار بود. پیشبرد تحقیقات عملی در این خصوص، منجر به پیشنهاد رابطه جدید محاسبه تبخیر از منابع آب شور شد. استفاده از این رابطه در تحلیل پارامترهای هیدرولوژیک، مقدمات ارائه معادله پارامتر های اثر گذار در نوسانات تراز سطح آب دریاچه ارومیه را فراهم نمود. از سوی دیگر با استخراج توپوگرافی کف دریاچه و دستیابی به عمق و حجم متوسط آن، داده های مرتبط با یک پارامتر جدید در معادله به دست آمد. نتایج تحقیقات به عمل آمده علاوه بر ملموس تر کردن نحوه ارتباط منابع آبی زیرزمینی حوضه آبریز با تراز سطح آب دریاچه ارومیه، در نهایت منجر به تعیین سهم اثرگذاری کلیه عوامل اثرگذار در نوسانات تراز سطح دریاچه و دستیابی به نتایج بسیار قابل تأمل گردید.

دریاچه ارومیه، نوسانات تراز سطح، بیلان، معادله پارامترهای اثرگذار