امیرعلی علایی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری مسکن، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران
سیدعباس یزدانفر - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت ایران

امروزه زندگی مطلوب در جوامع شهری و روستایی بدون رعایت مباحث توسعه ی پایدار دور از ذهن به نظر می رسد. از بین ابعاد کلی در توسعه پایدار که شامل سه بخش اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی است، بخش اجتماعی دیرتر از سایرین پا به میدان گذاشت اما شاید بتوان به عنوان مهم ترین و موثرترین بعد در این بین از آن نام برد. پژوهش پیش رو در پی آن است تا از طریق روش توصیفی- تحلیلی با مرور ادبیات در منابع داخلی و خارجی موجود نظیر کتب منتشرشده، مقالات، پایان نامه ها و گزارش های پژوهشی، شاخص ها و عوامل موثر در پایداری اجتماعی را پیدا کند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش کیفی استفاده گردید و پس از استخراج مفاهیم بدست آمده سعی شد اطلاعات موجود، منظم و ساختارمند شوند. بر مبنای جمع-بندی مشخص شد در اهداف پایداری اجتماعی مسائلی از قبیل تساوی و برابری، فرصت ارتباط متقابل، ارتقای کیفیت زندگی و ایجاد دموکراسی قرار دارد. در انتها نیز عواملی همچون تعاملات و مشارکت اجتماعی، توانمندسازی، دسترسی به عرصه های باز، دسترسی به فرصت های شغلی و درآمد، کاربری های فرهنگی- تفریحی، دسترسی به آموزش و بهداشت، دسترسی به مسکن، توجه به پیاده مداری خیابان ها و محورهای شهری، حمل و نقل مطلوب، حفاظت از میراث محلی (جبنه های هویتی)، ایجاد حس مکان و حس تعلق، تحقق امنیت و ایمنی در اجتماع، نظارت اجتماعی، اختلاط و انسجام اجتماعی و سرمایه اجتماعی از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در جهت ارتقای پایداری اجتماعی شناخته شدند.

پایداری اجتماعی، توسعه پایدار، تعاملات اجتماعی، امنیت اجتماعی، دسترسی به خدمات اصلی