محمدحسین نوری قیداری - عضو هیات علمی، استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان
سالار سالخورده - عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

آنالیز مولفه‌های اصلی یک روش آماری چند متغیره است که می‌تواند جهت تفسیر مونیتورینگ داده‌ها که گام اصلی بررسی کیفت آب می‌باشد، بکار گرفته شود. آنالیز مولفه‌های اصلی یک روش مناسب برای کاهش داده‌ها و استخراج عوامل ایجاد تغییرات موجود در داده‌ها می‌باشد که موجب صرفه‌جویی در زمان انجام محاسبات و تسریع در روند نتیجه‌گیری می‌گردد. شناسایی عوامل موثر بر کیفیت آب گام اصلی برای برطرف کردن مشکلات کیفی آب می‌باشد. در این مقاله از آنالیز مولفه‌های اصلی برای تفسیر مونیتورینگ داده‌ها یا شناسایی عوامل کیفی رودخانه خررود استفاده شده است. نتایج بدست آمده از بررسی 13 پارامتر کیفی این رودخانه نشان می‌دهد که چهار مولفه‌ اصلی اول 24/72 درصد تغییرات موجود در داده‌های اصلی را توصیف کرده که این چهار مولفه اصلی اول بترتیب تغییرات فصلی، عوامل کشاورزی، عوامل زمین‌شناسی و فاضلاب می‌باشند. این چهار عامل کیفی شناسایی شده هر کدام بترتیب 14/31،76/18، 64/12 و 68/9 درصد از کل واریانس یا اطلاعات داده‌های کیفی رودخانه خررود را شامل می‌شود. از این روش می‌توان برای ارزیابی فرایند تصفیه آب نیز بکاربرد.

آنالیز مولفه‌های اصلی ، کیفیت آب ، آمار چند متغیره