سید مهدی نقیبی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی و مدیر مدرسه ی عالی امام حسن عسکری علیه السلام مشهد- خراسان رضوی
سیدعبدالحمید حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی و طلبه ی سطح سه حوزه ی مشهد- خراسان رضوی

اصل بر تک مرحله ای بودن دعاوی است و تجدیدنظر یا فرجام خواهی استثناء بر این اصل می باشد. ولکن استثنا غالب بر این اصل شده است و ما در بسیاری از دعاوی می بینیم که حق تجدید نظر و فرجام خواهی برای اشخاص در نظر گرفته شده است. رسیدگی دو مرحله ای معایب و مزایایی دارد اما در حال حاضر در کشور ما چه در دعاوی کیفری و چه حقوقی اصل بر تک مرحله ای بودن می باشد و آنطور که از فقه امامیه مشهود است این است که اسلام هم بر تک مرحله ای بودن نظر دارد. دعاوی حقوقی و کیفری انواعی دارد که در دعاوی حقوقی متداعیین اشخاص مربوط به حقوق خصوصی می باشند و در دعاوی کیفری یک طرف متهم یا مجرم قرار دارد و در طرف دیگر یا مدعی العموم موجود است و یا شاکی خصوصی و یا هر دو موجودند که هر کدام از دعاوی حقوقی و کیفری دادرسی های مستقل خود را دارند که تک مرحله ای بودن یا دو مرحله ایبودن دعاوی با توجه به ماهیت دعاوی بررسی می شود.

اصل، تک مرحله ای، دو مرحله ای، تجدید نظر-دعاوی