محمود ابراهیمی بویینی - کارشناس ارشد مهندسی عمران گرایش حمل ونقل دانشگاه آزاد اسلامی تهران جنوب
شهرام وکیلی - کارشناس مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی شهر ری صفائیه
حمید عظیمی راد - کارشناس ارشد عمران سازه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
مصطفی عبدالله زاده رودپشتی

رشد پیوسته میزان ترافیک، یکی از چالش های اساسی فراروی برنامه ریزی شهری در اواخر قرن بیستم بوده که دست یابی به توسعه پایدار شهری را تحت تاثیر خود قرار داده است .در نظام های شهری شبکه معابر و سیستم های حمل ونقل درون شهری تاثیرات مختلفی بر توسعه شهرها و اراضی می گذارند. در مجموع می توان گفت که شبکه های حمل ونقل نه تنها در جابه جایی کالا و مسافر موثرهستند بلکه بر توسعه نیز تاثیر می گذراند هرچند تاثیر آنها متفاوت است. شبکه معابر درون شهری امکان توسعه اراضی را در طول معابر را افزایش می دهند و تاثیری خطی بر توسعه می نهند، این در حالی است که شبکه آزادراه ها به طور عمده در محل تقاطع ها اثر بر توسعه اراضی می گذارند. زیست پایدار مستلزم زندگی و همجواری نزدیک با محیط شهری جذاب و متناسب خواست و توان ساکنان است. تحقیقات درباره گزینه های موجود سطح استراتژیک، ملاحظات و اقدامات لازم را برای دست یابی به حمل ونقل پایدار در افق سال 2020 نشان می دهد. رسیدن به این هدف، هم مستلزم اقدام در زمینه فناوری حمل ونقل است، و هم توزان بین حمل ونقل و رشد اقتصادی .علاوه بر این، برای اجرای اقدامات موثر مورد نظر در این زمینه، عزم و مداخله تمام گروه های درگیر ضروری است. مقاله حاضر بر آن است تا با ارائه مقدمه ای تاریخی نظری در مورد تولد پدیده کلانشهری جدید، هم زمان با ورود خودرو به صحنه شهرهای موجود ، سیر تحول جهانی برخورد حمل ونقل کلانشهری را طی دهه های پنج گانه 1950 تا 1980 و بعد از آن پی بگیرد. گرایش های محوری هریک از دوره ها یا دهه ها را مورد بحث و بررسی قرار دهد و آنها را در قالب راهبردهای حمل ونقلی مطرح درکلانشهرهای جهان طی دهه های پنج گانه به تصویر بکشد. همچنین با ارائه ویژگی های عمده برنامه ریزی حمل ونقل شهری و با الهام از نظریه توسعه پایدار شهری وضعیت سیستم های حمل ونقل عمومی شهر تهران و تاثیراتی که شبکه های حمل ونقل بر توسعه شهر تهران دارند را مورد بررسی و مطالعه قراردهد

شهر پایدار، توسعه، حمل ونقل کلانشهری و برنامه ریزی