مطالعه تغییرات جمعیت گونه غالب شته و زنبورهای پارازیتویید آنها درمزارع گندم مناطق معتدل استان کرمانشاه

فراوانترین و مهمترین پارازیتوئیدهای شته ها متعلق به خانواده Aphidiidae میباشند که بسیار تخصصی عمل کرده و کلیه گونه هایآن فقط شته ها را پارازیته می کنند. در این تحقیق طی سال های 85-83 از دو مزرعه گندم انتخابی در شهرستان کرمانشاه برای بررسی ارتباط میزبانی زنبورهای پارازیتوئید با شته های میزبان و تغییرات جمعیت گونه های غالب در طول فصل زراعی عملیات نمونه برداریانجام گرفت. نتایج نشان داد که شته گونه Sitobion avenae با 74/2 درصد بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داد و گونه Schizaphis graminum با 0/8 درصد کمترین فراوانی جمعیت شته را داشت. شته روسی گندم Diuraphis noxia با فراوانی 1/4 درصد تنها گونهایست که فقط در منطقه معتدل استان کرمانشاه مشاهده گردید. زنبور پارازیتویید Aphidius rhopalosiphi بعنوان گونه غالب، 33/3 درصد از فراوانی را به خود اختصاص داده و زنبور Lysiphlebus fabarum با فراوانی 25 درصد در جایگاه دوم قرار دارد. اوج جمعیت شته غالب از نیمه دوم اردیبهشت به بعد است، هر چند فعالیت آن ها از اوایل فروردین آغاز می شود، روندافزایشی قابل توجه این شته از اواخر فروردین شروع و در نیمه اردیبهشت به پیک جمعیتی خود میرسد. جمعیت زنبورهای پارازیتویید ازحدود نیمه فروردین همزمان با افزایش جمعیت شته ها آغاز و از اواسط اردیبهشت با کاهش نسبی دما، کمتر شده و دوباره با افزایش دماسیر صعودی داشته به نحویکه در آخر اردیبهشت به اوج جمعیتی خود می رسد.

Keywords:

شته های گندم , زنبورهای پارازیتویید Aphidiidae , کرمانشاه