نگاهی بر حقوق اسلامی در شکل گیری مسکن ایرانی با تاکید بر محوریت محرمیت

معماری به مثابه بستر زندگی انسان همچون وجود انسان از وجوه پیدا و پنهانی تشکیل شده است. وجه پیدا ناشی از عوامل مادی، محیطی و کارکردی است؛ در حالیکه وجه پنهان معماری از اندیشه ها و باورهای انسان تاثیر می پذیرد. در ایران با پذیرش دین مبین اسلام، معماران ایرانی در ساخت بناهای مختلف به خصوص بناهای مسکونی تلاش داشته اند تا شرایط همخوان با باورهای دینی مردم مسلمان در بناها ایجاد کنند. لذا با توجه به اهمیت خانه در اسلام، توجه به اصول طراحی مسکن و تطابق آن با شرایط جهان امروز در بعد اجتماعی، فرهنگی و رفتاری ضروری به نظر می رسد. چرا که معماری بناهای مسکونی به طور مستقیم با شیوه زندگی روزمره و اعتقادات فرهنگی و مذهبی جامعه رابطه دارد و براساس باورهای جاری در هر جامعه شکل می گیرد. به عبارتی دیگر جامعیت آموزه های اسلامی صفت بی زمانی و بی مکانی آنها این تعالیم را به صورت اصولی لایتغیر مطرح می نماید. بر این اساس با بررسی دقیق فقه و حقوق اسلامی به استناد از آیات و احادیث می توان الگوها و اصولی را به عنوان طرح های ساخت و ساز و طراحی معماری استخراج کرد که این الگوها همواره در طول تاریخ به عنوان راهنمای معماران مسلمان به کار رفته و به عنوان یک شیوه زندگی اسلامی مطرح می باشد. در این راستا باتوجه به آنچه که به استناد از آموزه های اسلامی بر این مهم توصیه شده یعنی رعایت اصول محرمیت، درونگرایی، عدم اشراف، قناعت، تعادل، سلسله مراتب، تناسب و توازن، نظم، ارتباط با طبیعت، فضای تهی (حیاط)، رعایت بهداشت در مسکن و اهمیت جهت گیری مسکن به طرف قبله، در پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی با نگاهی استنتاجی بر یکی از این اصول به نام مسئله حریم در فضای شکل گیری مسکن ایرانی با تاکید بر محوریت محرمیت پرداخته شده است.

Keywords:

مسکن , ایران , حقوق شهروندی اسلامی , حریم , محرمیت