محمدعلی ارجمند - استادیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، تهران، ایران
مهدی یوسف زاده - دانشجوی دکتری رشته سازه، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن، رودهن، ایران

سیستم قاب خمشی مجموعهای از تیرها و ستونها و اتصالات صلب است که به طور همزمان نیروهای جانبی و ثقلی را تحمل میکنند. در این سیستم چون هیچ عضو اضافی مثل مهاربند یا دیوار برشی وجود ندارد که در برابر تغییر شکلهای جانبی مقاومت کند. پس از زلزله نورث ریج در سال 1994 میلادی، ضعف عمده قابهای خمشی نمایان شد و مشاهده شد که اتصالات تیر به ستون در این نوع قابها در بسیاری از ساختمانها دچار گسیختگی ترد شده و عملکرد شکل پذیر مناسب آنها مورد تردید جدی واقع شد. دو راهبرد اساسی تقویت اتصال و تضعیف عمدی تیرهای متصل به ستون برای بهبود رفتار اتصال تیر به ستون بر اساس آزمایشات انجام گرفته پس از زلزله نورث ریج پیشنهاد شد. با توجه به مشکلات موجود در راهبرد تقویت اتصال ، انتخاب راهبرد دوم ضروری و بهتر به نظر میرسد . نکتهای که کمتر به آن توجه میگردد تاثیر چشمه اتصال در رفتار کلی قاب میباشد. در این تحقیق اثر چشمه اتصال در قابهای خمشی با اتصال مقطع کاهش یافته برای دو سری قاب 4 و 16 طبقه تحت اثر زلزله های حوزه دور با انجام تحلیل های دینامیکی فزاینده غیرخطی و با در نظرگیری چهار حالت ناحیه اتصال متغیر، قوی، ضعیف و متعادل بر اساس آیین نامه بررسی شده است. سپس نتایج در قالب محاسبه احتمال فروریزش با در نظرگیری یک سناریوی لرزهای مقایسه شدهاند. نتایج نشان میدهند در محدوده معرفی شده توسط آیین نامه چشمه اتصال سختتر منجر به رفتار قابل اعتمادتری میگردد.

تحلیل دینامیکی فزاینده غیرخطی ، اتصال مقطع کاهش یافته، احتمال فروریزش، چشمه اتصال، حوزه دور، منحنی شکنندگی