الهام سلیقه - مربی گروه معماری دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
پریا سعادتجو - استادیار گروه معماری دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

طبیعت در طول حیات انسان بر کره خاکی؛ همواره منبعی فیاض و حیات بخشنده و پر رمز و راز بوده است و سابقه وجودی اش از خلقت آدمی تاکنون است. انسان همواره برای کشف ابعاد مختلف طبیعت تلاش کرده است و به انحاء مختلف آن را در حیات و زندگی خویش و در تمام امور مربوط به آن از جمله هنرش تجلی داده است. بنابراین ارتباط انسان و طبیعت از لحظه ای که وی پای بر این جهان نهاده شکل گرفته است. طبیعت و آثار آن در طول تاریخ همواره به عنوان الگویی مهم در خلاقیت های انسانی دخیل بوده است و علاوه بر تامین منابع زندگی انسان و برآورده کردن نیازهای فیزیکی وی نیازهای روحی و احساسی او را نیز تامین نموده است. فرهنگ و زندگی ایرانیان از دیرباز رابطه محکمی با اقلیم و آب و خاک و طبیعت این سرزمین داشته است اما با تلاطمی که از آغاز مواجهه با تجدد در زندگی ایرانیان آغاز شد، به تدریج فرهنگ زندگی ایرانیان و ارتباط آن با طبیعت سست شد . همگام با تمام امور مربوط به زندگی، معماری نیز به گونه جدیدی ظهور کرد و اغلب به تبعیت از فرهنگ غربی با طبیعت برخورد کرد. کاهش طبیعت گرایی چه از نظر حضور عناصر طبیعی در آن و چه از نظر استفاده از مصالح طبیعی یا کم آسیب به طبیعت مشاهده می گردد؛ اما در سال های اخیر گویی نگاهی نو به طبیعت و یا معماری ایرانی قبل از تجدد به وجود آمده که می تواند حاصل نوعی تبعیت از جنبش های سبز غربی نیز باشد. در این گزارش به برخی از پروژه های جدیدی که در شهر تهران طراحی و ساخته شده اند و گویی نوید نوزایی در گرایش به طبیعت را می نمایانند اشاره شده است.

طبیعت، طبیعت گرایی ایرانی، معماری معاصر ایران، مسکن معاصر