وحیده عفیفی - مربی و عضو هیات علمی موسسه آموزش عالی اسرار مشهد

در طول تاریخ ساختمان ها مکانی برای تامین امنیت انسان در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی بوده اند. اما تغییرات گسترده در بافت شهری و معماری بناها و تراکم بالای ساختمانها در مراکز شهری، شهر را به محیطی مخاطره آمیز تبدیل کرده است. تامین امنیت شهروندان با برنامه ریزی شهری و طراحی معماری برای تامین امنیت و دفاع غیر عامل شهری لازم و ضروری است. پژوهش حاضر با روش تحلیلی توصیفی به بررسی نقش طراحی معماری بناها در کاهش آسیب های ناشی از مخاطرات طبیعی و انسانی پرداخته است . که با راهکارهای مناسب در طراحی معماری بنا از جهت مکان گزینی و ارتفاع و نوع دسترسی و راههای خروج و نوع مصالح مورد استفاده در بنا و همچنین طراحی فرم مناسب برای بنا که می تواند باعث جلوگیری و یا تشدید موج انفجار در ساختمان شود، میزان خسارات ناشی از مخاطرات انسانی و طبیعی را کاهش می دهد و امداد رسانی به آسیب دیدگان را تسهیل می نماید تا میزان تلفات جانی و مالی آن کاهش یابد. نتایج بررسی نشان میدهد که طراحی ساختمانهای با ارتفاع زیاد در مجاورت معابر کم عرض باعث فرو ریختن حجم زیادی از آوار در معبر می شود که این آوار مسدود شدن معبر را در پی خواهد داشت که نتیجتا امداد رسانی به آسیب دیدگان دچار مشکل میگرددو یااستفاده از سطوح شیشه ای گسترده در نمای ساختمانها باعث خرد شدن و پراکنده شدن قطعات شیشه تا فاصله های دور می شود که میتوند مانند ترکش های ثانویه آسیب های مضاعفی را بوجود آورد. با پدافند غیر عامل در طراحی معماری صحیح از جهت مکان یابی و حد ارتفاع مناسب در کنار معبر و طراحی فرم مناسب و استفاده مصالح استاندارد میتوان از این اتفاق جلوگیری کرد و درواقع میزان آسیب ها و خسارات را به شدت کاهش داد و امداد رسانی را تسهیل نمود .

پدافند غیر عامل، طراحی فضای امن،امنیت شهری،طراحی معماری