بهاره دهقانی نجم آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
سمانه دباغچی - استادیار، گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
محمدرضا مهربانی گلزار - استادیار، گروه معماری، واحد قزوین، دانشگاه بین الملل امام خمینی، قزوین، ایران.

دغدغه ی ایجاد یک فضای با کیفیت و مطلوب، از دیرباز یکی از اصلی ترین اهداف معماری بوده است. با توجه به اهمیت مقوله فضا از گذشته تا کنون می بایست با تکیه بر هویت فرهنگی سرزمین مان، نسبت به استفاده از تجربیات، دستارودهای نسل پیشین و دانش گذشتگان هوشیار باشیم. معماری ایرانی، طی روزگاران گذشته الگوهای فضایی را خلاقانه قوام بخشیده و با یک سیر تکاملی، به مفاهیم نوین دست یافته است. در فرآیند طراحی بناهای فرهنگی همواره طراحان در پی جست و جوی هویت فراموش شده ی فرهنگی خود بوده اند و راهکارهای متعددی را در طی دوران معاصر از معماری گذشته وام گرفته اند. لذا در این پژوهش با تحلیل و بررسی آثار فرهنگی از دوره های مختلف معماری معاصر ایران به بازیابی و شناسایی این الگو واره ها پرداخته ایم. دستاوردهای پژوهش نشان دهنده ی آن است که در سازماندهی فضایی الگوی میانی و الگوی فضایی به صورت باز، بسته و نیمه باز در تمامی آثار مورد توجه بوده است. همچنین تداوم فضایی عنصری حائز اهمیت برای طراحان بوده و سعی گردیده از راهکارهای معماری ایرانی همچون رواق، حیاط مرکزی، جلوخان و .... استفاده گردد.

فضا، سازماندهی فضایی، الگوی فضایی، معماری معاصر ایران