سیدحمیدرضا شمس نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد فناوری معماری دیجیتال

امروزه بسیاری از طراحان ساختمان و مدیران منابع انرژی به افزایش مصرف انرژی و خطر اتمام سریع منابع فسیلی فکر می کنند. بحران های زیست محیطی و انرژی به عنوان مسئله ای اساسی در زندگی بشر مطرح شده است. معماری نیز از این پدیده مهم مستثنا نبوده است، زیرا میزان مصرف انرژی در ساختمان ها تاثیر بسیار زیادی بر روی محیط زیست دارد. نمای ساختمان به عنوان حد فاصل فضای درون و بیرون، دارای توان بالقوه ای در جهت مصرف بهینه انرژی از یک سو و ابزار بهره مندی از انرژی های طبیعی تجدید پذیر از سوی دیگر است. در بناهای سنتی، نما به صورتی ثابت و غیرقابل تغییر در فرم کلی و نقاط پر و خالی آن اندیشه می شد که انطباق با ساعات مختلف روز و فصول مختلف در آن وجود نداشت. از اینرو استفاده از عناصر متحرک و فناوری های نوین در زمینه معماری به دلیل انطباق با شرایط مختلف محیطی می تواند باعث کاهش مصرف انرژی در ساختمان ها شود. یکی از این عناصر مهم، نماهای متحرک هوشمند می باشند. نماهای هوشمند تعاملی و پاسخگو به عنوان رویکردی جدید در معماری، نماهایی هستند که قادرند خود را با شرایط محیطی داخل و خارج بنا تطبیق دهند. این نماها که در تقلید از سیستم واکنش موجودات زنده ساخته می شوند، می توانند در پاسخ به شرایط مختلف جوی مانند وزش باد، گرما و سرمای بیش از حد و تغییر تابش نور خورشید عکس العمل نشان دهند و یا در داخل ساختمان با مشاهده موردی چون تجمع بیش از اندازه جمعیت، تغییراتی در ابعاد و اندازه از خود بروز دهند. یکی از مهم ترین اهداف پوسته های هوشمند در ساختمان ایجاد حالتی بهینه بین آسایش انسان و مصرف انرژی می باشد. بنابراین پوسته ساختمان با پاسخگویی به عناصر طبیعی مانند آفتاب و سایه و همچنین پاسخگویی به عناصر داخلی مانند بار گرمایی داخل، نه تنها می تواند محیط راحت تری برای کار یا زندگی فراهم کند، بلکه می تواند ساختمان به صرفه تری به لحاظ انرژی ایجاد کند. در این پژوهش به بررسی اجمالی نماهای هوشمند، طبقه بندی آنها و تفاوت در طرز عملکرد آنها و بررسی مفصل نماهای متحرک هوشمند و ویژگی های آن پرداخته می شود.

نمای هوشمند، نمای تعاملی، نمای پاسخگو