هاشم زارعی - دانشجو کارشناسی ارشد تونل و فضای زیرزمینی
مرتضی احمدی - استاد گروه مهندسی مکانیک سنگ؛ دانشکده ی فنی و مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس تهران
محمدرضا شاهوردیلو - شرکت مهاب قدس- کارشناس ارشد

مطالعات اولیه امکان احداث نیروگاه تلمبه ذخیره ای در محدوده سد آزاد انجام شده است. این طرح شامل فضاهای زیرزمینی همچون تونل ها، چاه ها و دو سازه بزرگ مغار اصلی نیروگاه و مغار ترانسفورمر می باشد. به سبب عمر بهره برداری دراز مدت برای سازه های موجود و همچنین وجود تجهیزات تولید برق در مغار نیروگاه، ضرورت تحلیل پایداری دراز مدت این سازه از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق جهت شناخت رفتار وابسته به زمان توده سنگ اطراف مغار که شامل ماسه سنگ با میان لایه های فیلیتی است، از منحنی های ابزار دقیق که در یکی از تونل های دسترسی نصب شده اند، استفاده شده است. از آنجا که امکان انجام آزمایش خزش بر روی نمونه سنگ مقاوم ساختگاه میسر نشد، لذا بصورت پیشفرض مدل رفتاری ویسکوپلاستیک برگر برای این واحد سنگی انتخاب شد. برای شبیه سازی این رفتار، از روش عددی و نرم افزار Flac3D استفاده شده است. نتایج مدل عددی در تطابق خوبی با نتایج پین های همگراسنجی است که صحت شبیه سازی را نشان می دهد. پس از انجام صحت سنجی در تونل دسترسی مدل رفتاری مذکور برای بررسی رفتار وابسته به زمان مغار اصلی نیروگاه نیز تعمیم داده شد و در نهایت پایداری دراز مدت مغار نیروگاه بر اساس تحکیمات از پیش طراحی شده و با استفاده از نمودارهای ظرفیت انجام شد. نتایج تحلیل پایداری نشان می دهد که سازه مغار نیروگاه برای یک دوره 95 ساله با ضریب ایمنی 1 پایدار خواهد بود.

تحلیل پایداری درازمدت, مغار سد آزاد, روش عددی, نمودار ابزار دقیق, نمودار ظرفیت